ورووژانا ره‌گه‌زپه‌رستانه د گووتارا نه‌ته‌وه‌ییا مه‌لاخه‌لیل مشه‌ختیدا
Abstract
هه‌رچه‌نده كو ره‌گه‌زپه‌رستى دیارده‌كا كه‌ڤنه، لێ نهۆ ب ئێك ژ مه‌زنترین گرفتێن رۆشنبیرى و ئایدیۆلۆژى و سیاسیێن جیهانا هه‌ڤچه‌رخ دهێته هژمارتن. ئه‌ده‌بیاتا پڕانییا ملله‌تێن جیهانێ چ وه‌ك ئایدیۆلۆژییا، چ وه‌كو ورووژان و كارڤه‌دان یان ره‌تكرن و دژایه‌تیكرن تێكه‌لى هزر و ئاراسته‌یێن ره‌گه‌زپه‌رستیێ بووینه. جارنا نڤیسكار و شاعرێن كورد ژى ل ژێر فشاره‌كا زێده و وه‌ك كارڤه‌دان و ورووژان گووتاره‌كا ره‌گه‌زپه‌رستانه تێكه‌لى گووتارا خۆ یا نه‌ته‌وه‌یى و نیشتیمانى كرینه. ( مه‌لاخه‌لیل مشه‌ختى) ژى ئێكه ژ شاعرێن نویێن كورد كو جارنا گووتاره‌كا ره‌گه‌زپه‌رستانه د شیعرێن ویدا دهێنه دیتن. ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه ل ژێر ناڤێ(ورووژانا ره‌گه‌زپه‌رستانه د گووتارا نه‌ته‌وه‌ییا مه‌لاخه‌لیل مشه‌ختیدا) هه‌ولدانه‌كه بۆ به‌رجسته ئه‌گه‌رێن سه‌رهلدان و دیاركرنا سیما و تایبه‌تمه‌ندى و ژێده‌رێن ئه‌ڤێ گووتارێ. ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه ل سه‌ر ئه‌ڤێ گریمانه‌یێ هاتییه ئاڤاكرن كو گووتاره‌كا ره‌گه‌زپه‌رستانه یا ئاراسته‌كرى د شعرێن مه‌لاخه‌لیل مشه‌ختیدا دهێته دیت، لێ ئه‌ڤه ره‌گه‌زپه‌رستیه‌كا ئایدۆلۆژى نینه به‌لكو پتر ورووژان و كارڤه‌دانه‌كا ده‌مكییه. د ئه‌ڤێ ڤه‌كۆلینێدا پشتبه‌ستن ل سه‌ر میتۆدا وه‌سفى شرۆڤه‌كارى هاتییه‌كرن
Downloads
References
مشه‌ختى،مه‌لاخه‌لیل.2012، نه‌وزاد مه‌لاخه‌لیل و كامه‌ران ابراهیم مشه‌ختى. ، دیوانا مه‌لاخه‌لیل مشه‌ختى، وه‌شانخانه‌یا سپیرێز، دهوك.
مشه‌ختى، مه‌لاخه‌لیل. دیوانا مشه‌ختى، ده‌ستنڤیس.
مشه‌ختى،مه‌لاخه‌لیل. 1993، به‌عسنامه، ده‌ستنڤیس.
ب- ب زمانێ عه‌ره‌بى:
ـــ په‌رتووك:
اندرسون، بندكت. 2009، الجماعات المتخیلة تاًملات فی اصل القومیة و انتشارها، ترجمه: ثائر الدیب، بیروت.
بیطام،مصطفى.1995، مظاهر المجتمع و ملامح التجدید من خلال الشعر فی العصر العباسي الاول، دیوان مطبوعات الجتمعیه،بن عكنون، الجزائر.
حجاب،محمد بنیه. 1961، مظاهر الشعوبیة فی الادب العربي حتى نهایه القرن 3 هـ، مكتبه النهضة، مصر.
الدوری، عبدالعزیز. 1986، الجذور التاریخیه لشعوبیه، ط4،دار الطلیعه لطباعه و النشر، بیروت.
زیات، احمد حسن.2008، تاریخ الادب العربی للمدارس الثانویة و العلیا ،ط24،دار نهضة مصر للطباعة و النشر، القاهرة.
سعد،جویا بلندل ،2007،صورة العرب في الادب الفارسی الحدیث، ترجمه:صخر الحاج حسین، قدمس للنشر و التوزیع.
شرف الدین، خلیل. 2004، ابى نواس، الموسوعه الادبیة المسیرة، ج1، منشورات مكتبة الهلال، بیروت.
ضیف،شوقي. تاریخ الادب العربی، ج3، العصر العباسي الاول.
عاشور،محمد. 1986،التفرقه العنصریه،القاهرة.
كرمانج،شیركو. 2015، الهویة و الامة في العراق، دار الساقي، بیروت.
لوو،ایان. 2015، العنصریة و التعصب العرقي من التمییز الى الإبادة الجماعیة، ترجمه:عاطف معتمد و الاخرون، القاهرة.
مارشال، جوردون. 2000، موسوعة علم الاجتماع، ترجمه: محمد زاید و الاخرون، مجلد الثاني، من منشورات مجلس الاعلى للثقافة.
ـــ گۆڤار:
آدیاب،احمد. 2017، الشعوبیة فی العصر العباسي مهیار الدیلمي نموذجا، e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi،April-2017 Volume:9 Issue:1 (17)، ص243.
ــ ئه‌نترنێت:
اعلام الامم المتحده،2003،المؤتمر العالمي لكافحة العنصریة و التمییز العنصري و كره الاجانب و مایتصل بذلك من التعصب، الاعلان و برامج العمل، من منشورات اداره شؤون الإعلام بالأمم المتحده، نیویورك،www.un.org.
الجندیل،احمد.2012، القومیة لیست عنصریة، https://www.almqaal.com
العمری، عادل. 2012، جذور العنصریه العربیه،2012 ،ص26، https://foulabook.com/ar/book
ویكیبیدیا، 2021، العنصریه فی العالم العربی، https://ar.wikipedia.org.
مكتب حقوق الانسان جامعه منیسوتا، 1974،الاتفاقیة الدولیة لقمع جریمة الفصل العنصري و المعاقبة علیها، http://hrlibrary.umn.edu
التمیمی،ناهده. 2008، هل یعرف العرب این صنفهم هتلر، www.burathanews.com.
نیما، آلا.2016،كیف جعلنا التطور نخاف الاجانب، https://real-sciences.com.
ویكیبیدیا، 2021، رهاب الجانب، https://ar.wikipedia.org/wiki
ج- ب زمانێ ئنگلیزى:
Asgharzadeh ,Alireza.2007, iran and the challenge of Diversity: Islamic Fundamentalism, aryanist racism and Democratic Struggles, Palgrave Macmillan.
Wien, Pete. 2006, Iraqi Arab Nationalism, New York, Routledge.
Wimmer, Andrea2002, Nationalist exclusion and ethnic conflict. England,Cambridge University Press
د ـــ ب زمانێ فارسى:
ـــ په‌رتووك:
ـــ گۆڤار:
بلداجى،سیروس برنا.1383، شیعیان عراق برسى وضعیت جامعه شناختى، فصل نامه شیعه‌شناسى، سال دوم، شماره7،پاییز.
ترمه، بشارت و جعفرى، ناهید. 1394، بررسى و تحلیل حس وطن پرستى در آثار منتخبى از شاعران دوره شعوبیه، فصلنامه علمى پژوهشى زبان فارسى، دانشگاه ادبیات و زبان هاى خارجى، دانشگاه آزاد اسلامى واحد سنندج، سال هفتم، شماره بیست و سوم، تابستان.
حسینعلى ممتحن. 1370، نهضت شعوبیه، جنبش ملى ایرانیان در برابر خلافت اموى و عباسى، تهران.
خاكرند، شكرالله. 1398، سیاوش یدالهى، تأپیر ایدئولوژى ناسیونالیسم عرب بر شكاف هاى اجتماعى عراق(1921-1991م)، فصل نامه علمى پژوهش نامه تاریخ اسلام، سال نهم، شماره سى و پنجم، پاییز.
شفر، ریچارد. 1391، فرهنگ فشرده جامعه‌شناسى،ترجمه: حسین شیران، نشر: جامعه‌شناسى شرقى،تهران.
صفا، ذبیح الله. 1313، شعوبیت فردوسى، مجله مهر، سال دوم،شماره5.
یوسفى، محمد رضا. 1390، اندیشه هاى شعوبى در شعر رودكى، مجله علوم ادبى، دانشكده ادبیات و علوم اسلامى دانشگاه قم، بهار و تابستان.
ـــ ئه‌نترنێت:
بالیبار، اتین.1394، نژادپرستى و ناسیونالیزم، ترجمه: هیمن برین، واحد نشر انترنتى پروبلماتیكا، http://problematicaa.com.
علوى، شاهد. 2015، عرب ستیزى در ایران، قوم مدارانه یا بازتاب نژادپرستى فرهنگى، https://www.bbc.com
ویكى پدیا،2021، نازیسم و نژادپرستى، https://fa.wikipedia.org/wiki.
It is the policy of the Journal of Duhok University to own the copyright of the technical contributions. It publishes and facilitates the appropriate re-utilize of the published materials by others. Photocopying is permitted with credit and referring to the source for individuals use.
Copyright © 2017. All Rights Reserved.
