نیشانكارێ‌ كه‌سی د كورته‌ ڕۆمانا (خه‌ونێن بۆیاغكری)دا

  • BERIVAN ABDULRAHMAN HASO Dept. of Kurdish Language, College of Basic Education, University of Duhok, Kurdistan Region -Iraq
  • SHERZAD SABRI ALI Dept. of Kurdish Language, College of Basic Education, University of Duhok, Kurdistan Region -Iraq
Keywords: نیشانكارێ‌ كه‌سی، ئاماژه‌، داخوازكری، ناسناڤ

Abstract

نیشانكارێ‌ كه‌سی ئێكه‌ ژ جۆرێن نیشانكارێن پراگماتیكی و ب جۆره‌كێ‌ سه‌ره‌كی ژێ‌ دهێته‌ هژمارتن. ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه‌ ب ناڤێ‌ (نیشانكارێ‌ كه‌سی د كورته‌ ڕۆمانا (خه‌ونێن بۆیاغكری)دا یا سه‌ردار عه‌لی كو هه‌ولدده‌ت نیشانكارێ‌ كه‌سی و جۆرێن ئه‌وی د ئه‌ڤێ‌ كورته‌ ڕۆمانێدا ڕوهنبكه‌ت و هه‌ولدده‌ت ب دیاركرن و زانینا ڕێژه‌یا سه‌دی یا جۆرێن نیشانكارێ‌ كه‌سی د پارچه‌یا هه‌لبژارتی یا كورته‌ ڕۆمانا(خه‌ونێن بۆیاغكری) كو ب هه‌مان ناڤێ‌ كورته‌ ڕۆمانێیه‌. ئه‌وژی (خه‌ونێن بۆیاغكری)یه‌ كو پشتبه‌ستنێ‌ ل سه‌ر مودێلا(دیلجێریو كازازی-Dylgjeri& Kazzazi) دكه‌ت ب ڕێكا په‌نا برن بۆ شێوازێ‌ ئاماری ژبۆ گه‌هشتنا ڕێژه‌یا سه‌دی یا هه‌ر جۆره‌كی ژ جۆرێن نیشانكارێ‌ كه‌سی. ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه‌ ژ دوو پشكان پێكدهێت. پشكا ئێكێ‌ ب ناڤێ‌(نیشانكارێ‌ كه‌سی و سالۆخكرنا ئه‌وی)یه‌ كو به‌حسێ‌ نیشانكارێ‌ كه‌سی ب گشتی دكه‌ت. هه‌روه‌سا نیشانكارێ‌ كه‌سی د ده‌وروبه‌ر و ڕویدانێن ئاخڤتنێدا. دیسان به‌حسێ مودێلا(دیلجێری وكازاز)ی بۆ نیشانكارێ‌ كه‌سی دكه‌ت، ل گه‌ل سالۆخكرنا ئه‌ڤی نیشانكاری. پشكا دووێ‌ یێ تایبه‌ته‌ بۆ پراكتیكرنا جۆرێن نیشانكارێ‌ كه‌سی د پارچه‌ هه‌لبژارتییا كورته‌ ڕۆمانا دیاركریدا، ل گه‌ل دیاركرنا ڕێژه‌یا سه‌دی بۆ جۆرێن نیشانكارێ‌ كه‌سی تێدا

Downloads

Download data is not yet available.

References

ئێك: ب زمانێ‌ كوردی:
أ-په‌رتووك:
شێرزاد سه‌بری عه‌لی( 2014)، پراگماتیك، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر.
عه‌بدولواحید موشیر دزه‌یی (2014)، زانستی پراگماتیك، چاپی دووه‌م.
محمد معروف فتاح ( 2011)، زمانه‌وانی، چاپی سێیه‌م، له‌ بڵاوكراوه‌كانی ئه‌كادیمیای كوردی، هه‌ولێر.
ب-نامێن ئه‌كادیمی:
جیهان غیاس محێ‌ (2016)، ڕه‌هه‌ندێ‌ پراگماتیكییێ پرسیارێ‌ د ئاخڤتنا خه‌لكێ‌ گۆڤه‌را به‌هدینیدا، ناما ماسته‌رێ‌، كۆلیژا په‌روه‌ردا بنیات، زانكۆیا دهۆك.
نیژار سلێمان عه‌بدولره‌حمان ( 2011)، جهناڤ ژلایێ‌ نیشانكارانڤه‌ (گۆڤه‌را به‌هدینی وه‌ك نموونه‌) ، ناما ماسته‌رێ‌، كۆلیژا ئادابێ‌، زانكۆیا دهۆك.
هۆگر مه‌حموود فه‌ره‌ج (2000)، پراگماتیك و واتای نیشانه‌كان، نامه‌ی دكتۆرا، كۆلیژی زمان، زانكۆی سلێمانی.
پ-گۆڤار:
شێرزاد سه‌بری عه‌لی (2019)، نیشانكارێ‌ جڤاكی د ئاخڤتنا خه‌لكێ‌ گۆڤه‌را به‌هدینیدا ل دویڤ مودێلا (فیلمۆر) ی، گۆڤارا زانستێن مرۆڤایه‌تی یا زانكۆیا زاخۆ، به‌رگێ‌ (7) ، ژ (4)، بپ ( 400-415).
هدی عبدالقادر قاسم ( 2019)، ڕه‌هه‌ندێن پراگماتیكیێن نیشانكاران د گۆتنێن مه‌زناندا، گۆڤاری زانكۆی راپه‌رین، به‌رگێ‌ (6 )، بپ (705-727).
دوو: بزمانێ‌ئینگلیزی:

Al-Azzawi,Q. ( 2013 ). Establishing the effect of Dexis in Translation. (p. 1 -19 ), retrieved on: 23rd. July 2013 From:
www.uobabylon.iq/publications/humanities.../humanities-edu-7-3.doc.
AL-SAIF,FAHED HUSSEIN AHMED(2008).DEXIS IN ENGLIS AND ARABIC: A SEMANTIC-PRAGMATIC STUDY AND ITS PEDAGOGICAL IMPLICATIONS.Unpublished Phd thesis. University of Pune. India.
Anderson,S.and Keenan, E.(1985)"Dexis" in Language Typology and Syntactic Description. Edited by T. Shophen.Cambridg: Cambridg University Prees.Vol.III,pp.259-308.
Asi,R. (2005). Deictic expreesion in English, Arabic and Kurdish.Unnpublished MA. Theses, University of Baghdad,Coollege of Arts.
Bloomfield, L. (1933). Language.New York: Holt, Rinehert &Winston.
Crystal, David (2003). A Dictionary of Linguistics and Phonetics, Fourth Edition, USA: Blackwell Publishers.
Dylgjeri,A. & Kazzazi, L.(2013).Dexis in Modern Linguistics and Outside. Acadmic Journal 0f Interdisciplinary Studies , 2(4), pp. 87-96.
Fillmore, C. J. (1971b). Towards a theory of Deixis. The PCCLLU Papers ( Department of Linguistics, University of Hawaii), 3-4,219-41.
Fillmore, C. J. (1997). Lectures on Deixis.Stanfor, CA : CSLI publications.
Fillmore, c. (1998 ).'' Deixis in Context'' . (p.27-40). In K. Malmkjar and J . Williams (Eds), Context in language Learning and Language Understanding . Cambridge: CUP.
Greenberg, J., 1963. Some University of Grammer With Prarticular Reference to the Order of Meaningful Elements.. Cambridge:Mass: MIT press.
Grandy, Peter. 2000. Doing Pragmatics. New York. Cambridge University Press.
Himmelmann,N.(1996)."Demonstratives in Narrative Discourse:A Taxonomy of Universal Uses". In Fox, B.A. (ed.) Studies in Anaphora. Amsterdam:Benjamins.Pp.205-254.
Huang,Y. (2007). Pragmatics. Oxford: Oxford University
Huang,Y. (2014). Pragmatics. Oxford:OxfordUniversity Press.
Ingram, D.(1971).'Toword A Theory of Person Deixis'. Papers in Linguistics, 4-1, 33-55.
Ingram, D. (1978). 'Thpology and Universals of Personal Pronouns '.In J. H. Grenberg (ed) Universals of Human Language, Vol. 3:Word Structure. pp 213- 34.Stanford: Stanford University Press.
Levison, S.C., (1983). Pragmatics. Cambridge University Press.
Lyons, J. (1977). Semantics (Volume 2). Cambridge : Cambridge University Press.
Miller, G.A., & Johnson- Larid, P.N. (1976). Language and
Perception.Cambridge: Harvard University Press.
Mey, J. L. 2001. Pragmatics: An Introduction. Blackwell: Blackwell publishing.
Novanty, Farah, Saleh, Noer Jihad, Sukmawaty (2018). A Comparative Study on Personal Deixis of English and Tukang Besi Language. ELS Jounal on Interdisciplinary Studies on Humanities Volume 1 Issue 2, 2018
Pangribuan, R.E., (2015). Deixis used in Business Broucheres Text: A Pragmatiac Study. International

























Jounal of English Linguistics, 5(5) pp.171-182.
Rauh, G.( 1983). 'Aspects of Deixis.' In G. Rauh (Ed.) Essays on Deixis, pp. 9-60.Tubingen: Niemeyer.
Sa'aida, Zainab (2017). Deixis in Spontaneous Speech of Jordanian Urban Arabic Native Speakers. Advances in Language and Literary Studies ISSN: 2203-4714 Vol. 8 No.1; February 2017.
Schaden, G., (2010). Vocatives: A Note on Addressee- Management. University of Prennsylvania Working Papers in Linguistics, 16 (1), pp. 176-185.
Yule, G. (1996). Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.
Yule, G. (2000). Pragmatics.Oxford:Oxford University Press.
سێ‌: ژێده‌رێ‌ نموونه‌یان:
سه‌ردار عه‌لی (2018)، خه‌ونێن بۆیاغكری: كورته‌ ڕۆمانه‌، چاپخانا هاوار، دهۆك.
Published
2022-05-29
How to Cite
HASO, B. A., & ALI, S. S. (2022). نیشانكارێ‌ كه‌سی د كورته‌ ڕۆمانا (خه‌ونێن بۆیاغكری)دا. Journal of Duhok University, 25(1), 158-192. https://doi.org/10.26682/hjuod.2022.25.1.10
Section
Humanities and Social Sciences