مۆرفۆفۆنۆسینتاكس د زمانێ كوردی (گۆڤه‌را به‌هدینی)دا
Keywords:
Phoneme, Morpheme, Morphophoneme, Morphosyntax, Morphophonosyntax, Economy.
Abstract
ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه ل ژێر ناڤونیشانێ (مۆرفۆفۆنۆسینتاكس د زمانێ كوردی گۆڤه‌را به‌هدینی)دایه، ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه دیار دكه‌ت چه‌وا تاكه ده‌نگه‌ك كو ب فۆنیم دهێته نیاسین و د هه‌مان ده‌مدا ئه‌ركه‌كێ رێزمانیێ جودا د هه‌رسێ ئاستێن زمانی (فۆنۆلۆجی، مۆرفۆلۆجی، سینتاكس)ی دگێڕیت؟ و ب ئه‌ڤێ چه‌ندێ دیارده‌یه‌كا زمانی دروستدكه‌ت ب ناڤێ (مۆرفۆفۆنۆسینتاكس)ێ دهێته ناڤكرن. كو ب گشتی ل دویف رێبازا وه‌سفی شیكاری هاتیه ئه‌نجامدان. ئارمانجا سه‌ره‌كی یا ڤه‌كۆلینێ ئه‌وه دیار بكه‌ت كا چه‌وا ده‌نگه‌ك ڕۆڵ و ئه‌ركێن جودا د ئاستێن جودایێن زمانیدا دگێڕیت.
ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه ژبلی پێشه‌كی و ئه‌نجامان ژ دوو پشكان پێك دهێت. پشكا ئێكێ: تیوریه و ل ژێر ناڤونیشانێ (مۆرفۆفۆنۆسینتاكس و چه‌ند دیارده‌یێن په‌یوه‌ندیدار ب ئه‌وێڤه)یه پشكا دووێ: پراكتیكییه و هه‌وڵ هاتیه دان ئه‌وان مۆرفیمان دیار بكه‌ین ئه‌وێن ئه‌ركێ (مۆرفۆفۆنۆسینتاكسێ) دگێڕن
Downloads
Download data is not yet available.
References
أ- ب زمانێ كوردی
ئازاد ئه‌حمه‌د مه‌حمود، مۆرفیمه‌كانی (ی) له زمانی كوردیدا (به كه‌ره‌سته‌ی دیالێكتی كرمانجی خواروو و ژووروو) نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیجی په‌روه‌ردا ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 2001.
ئازاد ئه‌مین فه‌ره‌ج باخه‌وان، مۆرفیمه‌كانی (ه) له دیالێكتی كرمانجی خوارووی زمانی كوردیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیژی په‌روه‌رده- ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 1998.
ئه‌بو به‌كر عومه‌ر قادر و مهاباد كامیل عه‌بدوڵلا، مۆرفۆسینتاكس له شێوه‌زاری هه‌ورامیدا، گۆڤاری زانكۆی كۆیه، ژماره (29)، 2013.
ئه‌وره‌حمانی حاجی مارف، نووسینی كوردی به ئه‌لفوبێی عه‌ره‌بی، چاپخانه‌ی علا‌و، 1986.
ئه‌وره‌حمان حاجی مارف، به‌رهه‌مه زمانه‌وانیاكانم، به‌رگی یه‌كه‌م، سلێمانی، 2002.
ئومێد به‌رزان برزو، مۆرفۆسینتاكس و دروسته‌كانی له شێوه‌زاری خانه‌قیندا، نامه‌ی دكتورا، كولیژی زمان، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی، 2010.
ئومێد به‌رزان برزو، دروسته‌ی مۆرفۆفۆنۆسینتاكس له زمانی كوردیدا، گۆڤاری زانكۆ بۆ زانسته مروڤایه‌تییه‌كان ، ژماره (2)، به‌رگی (21)، 2017.
بازیان یونس محی الدین، په‌یوه‌ندی ئاستی مۆرفۆلۆجی به ئاستی فۆنۆلۆجی و سینتاكس، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2008.
په‌سار محه‌مه‌د حه‌سه‌ن سه‌عید، رۆڵێ لارستێ د رستێن لێكدای و ئالوزێن زمانی كوردیدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2013.
خۆشناو عه‌زیز حه‌مه ئه‌مین، دروسته‌ی مۆرفۆفۆنۆسینتاكسی، گۆڤاری زانكۆی گه‌رمیان، به‌رگی یه‌كه‌م، ژماره (9)، 2016.
ده‌روون عبدالرحمن ساڵح، ئیكۆنۆمی له ئاسته‌كانی زمانی كوردیدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر،2012.
دلمان قطاس طاهر، مۆرفۆفۆنیم د زمانێ كوردیدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2013.
ره‌فیق شوانی (د.)، وشه‌سازی زمانی كوردی، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی داودی، كه‌ركوك، 2014.
14- زێرین خورشید سه‌لیم، نه‌سرین عه‌بدللا محه‌مه‌د تاهر، مۆرفیما دوو لایه‌ن د دیالێكتا سه‌رییا زمانێ كوردیدا (گوڤه‌را به‌هدینی) وه‌كو نموونه، گوڤارا زانكۆیا دهوك، هژمار (1) په‌ربه‌ندا (18)، دهوك، 2015.
ژیروان سه‌عید حاجی به‌دری، تایبه‌تمه‌ندیێن فۆنۆلۆجی و رێزمانی د ده‌ڤوكا زاخۆدا، چاپا ئێكێ، 2019.
ساجیده عه‌بدوڵڵا فه‌رهادی، چه‌ند لێكولینه‌وه‌یه‌كی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م ، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر، 2013.
سه‌گڤان جه‌میل محه‌مه‌د، مۆرفیما (- ا) و تایبه‌تمه‌ندیێن وێ د كرمانجیا ژۆریدا، ناما ماسته‌رێ، كولیژا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2008.
سه‌لام ناوخۆش به‌كر، زمانناسی و هه‌ندێ بابه‌تی زمانناسی كوردی، چاپخانه‌ی ژین، هه‌ولێر، 2004.
سه‌لام ناوخۆش، پۆخته‌یه‌ك ده‌رباره‌ی زمانناسی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی چوار چرا، هه‌ولێر، 2005.
سه‌لام ناوخۆش، پۆخته‌یه‌ك ده‌رباره‌ی زمانناسی، (مێژوویی بونیادگه‌ری- چۆمسكی)، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی كاروان، هه‌ولێر، 2008.
سه‌لام ناوخۆش و نه‌ریمان خۆشناو، زمانه‌وانی، به‌رگه‌كانی (یه‌كه‌م، دووه‌م، سێیه‌م)، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی رۆژهه‌لات، هه‌ولێر، 2010.
سلێمان ئیسماعیل ره‌جه‌ب، مۆرفیمێن رێزمانیێن كوردیا سه‌ری (گوڤه‌را بادینان) نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی زمان، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2006.
شه‌هاب شێخ ته‌یب، چه‌ند بابه‌تێكی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی نارین، هه‌ولێر، 2020.
شه‌هاب شێخ ته‌یب، وشه‌سازیی كاره‌كی مۆرفیمه دوولانه‌كان به نموونه، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی نارین، هه‌ولێر، 2021.
شیلان عومه‌ر حسه‌ین (د.)، مۆرفۆسینتاكس ئیدیه‌م له زمانی كوردیدا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، به‌شی (B) بۆ زانسته مروڤایه‌تیه‌كان، ژماره (3)، 2012.
شێرزاد سه‌بری عه‌لی و ئاراز مونیب، وشه‌سازی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، هه‌ولێر، 2016.
طالب حسین علی، هه‌ندێ لایه‌ن له په‌یوه‌ندی نێوان ڕسته و واتا له كوردیدا، نامه‌ی دكتورا، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 1998.
عه‌بدوڵلا حوسێن ره‌سول، مۆرفۆفۆنیم له دیالێكتی ناوه‌ڕاستدا، گۆڤاری زانكۆی ڕاپه‌رین، ژماره (2)، چاپخانه‌ی بینایی، سلێمانی، 2014.
عه‌بدولوه‌هاب خالد موسا، رێزمانی (بوون و هه‌بوون) له كوردیدا ، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2000.
عبدالواحد موشیر دزه‌یی، رێزمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌و ناوه‌ندی ئاوێر بۆ چاپ و بڵاوكردنه‌وه، هه‌ولێر، 2014.
فه‌ره‌یدون عه‌بدول محمد و ابو بكر عمر قادر، كه‌ره‌سته مۆرفۆسینتاكسیه‌كان له كرمانجی ناوه‌ڕاست و كرمانجی ژوروودا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، به‌شی (B)، بۆ زانسته مروڤایه‌تییه‌كان، ژماره (27)، 2010.
كه‌وسه‌ر عه‌زیز ئه‌حمه‌د، بیردوزی مۆرفیم و هه‌ندێ لایه‌نی وشه‌سازی كوردی، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین، هه‌ولێر، 1990.
له‌یلا جه‌لیل عه‌باس ده‌لۆ، مۆرفیمه‌كانی (ێ) له زمانی كوردیدا به كه‌ره‌سته‌ی كرمانجی خواروو و ژووروو، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیژی په‌روه‌رده- ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 1998.
محه‌مه‌د مه‌عروف فتاح، پراگماتیك، به‌شی یه‌كه‌م، گۆڤاری زمانناسی، ژماره: (8)، 2010.
محمد معروف فتاح، زمانه‌وانی، چاپی سێیه‌م، چاپخانه‌ی حه‌جی هاشم، هه‌ولێر، 2011.
نازه‌نین جلال احمد، مۆرفۆفۆنۆسینتاكس له زمانی كوردیدا (كرمانجی ناوه‌راست وه‌كو نموونه) گۆڤارا زانگۆیا دهوك، هژمار (1) په‌ربه‌ندا (18)، دهوك، 2015.
نه‌ریمان خۆشناو، رێزمانی كوردی (كرمانجی ناوه‌ڕست و كرمانجی سه‌روو) ، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی رۆژهه‌لات، هه‌ولێر، 2012.
نه‌ریمان عه‌بدوڵلا خۆشناو، بكه‌ر نادیار (لێكولینه‌وه‌یه‌كی به‌رانبه‌ریه له نێوان زمانی كوردی و زمانی عه‌ره‌بیدا)، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر، 2007.
نه‌سرین عه‌بدوللا محه‌مه‌د تاهر، هنده‌ك جیاوازیێن زمانی دناڤبه‌را ده‌ڤوكێن دهوك و ئاكرێدا، ناما ماسته‌رێ، كولیژا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، 2009.
نفل صالح اسلام، په‌یوه‌ندی دناڤبه‌را ده‌نگسازی و واتایێدا د هه‌ردوو دیالێكتێن كوردییا ژوری و ناڤه‌ڕاستدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا زمان، زانكۆیا زاخۆ، زاخۆ، 2015.
هوگر مه‌حمود فه‌ره‌ج، كرده‌ی گه‌یاندن له نێوان سیمانتیك و پراگماتیكدا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، ژماره (15)، سلێمانی، 2005.
هێرش كه‌ریم حه‌مید، به‌راوردێكی مۆرفۆفۆنیمی له زمانی كوردی و فارسیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، سكولی زمان، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی، 2015.
وریا عومه‌ر ئه‌مین، بواری زمانه‌وانی و ئاسته‌كانی شیكردنه‌وه، ئه‌كادمی كۆواری كوری زانیاری كوردستان، ژماره (5)، هه‌ولێر، 2007.
وریا عومه‌ر ئه‌مین، ئاسویه‌كی تری زمانه‌وانی، به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌و بلاوكردنه‌وه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، 2009.
وریا عومه‌ر ئه‌مین (د.)، پیتوكه‌كانی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، 2011.
وریا عومه‌ر ئه‌مین (د.)، له‌قو ژبنه‌كانی رێزمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر، 2015.
یارا قادر حه‌مه مه‌لا زاده‌یی، مۆرفۆسینتاكس له شێوه‌زاری كۆیه‌دا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی كه‌مال، سلێمانی، 2013.
ب- زمانێ عه‌ره‌بی:
بییر جیرو، علم الدلاله، ت: منذر العیاشی، الطبعه الاولی، دار طلاس، دمشق، 1992.
جون لوینز، اللغه و اللغویات، ت: د. محمد اسحق العنانی، الطبعه الاولی، عمان، الاردن، 2009.
حلمی خلیل، مقدمه لدراسه اللغه، الطبعه الاولی، دبی، الامارات، 1989.
خالد محمود جمعه، اللسانیات الحدیثه، مدخل و مقارنه، الطبعه الاولی، مكتبه دار العروبه للنشر و التوزیع، الكویت، 2008.
دیتر بونتج، المدخل الی علم اللغه، ت: سعید حسن بحیری، القاهره، 2003.
رمزی منیر بعلبكی، معجم المصطلحات اللغویه، الطبعه الاولی، دار العلم للملاین، بیروت، 1990.
صالح مهدی شریره (د.)، العلاقه بین اللغه و المجتمع، مجله مجمع العلمی العراقی، المجلد الخامس و العشرون، 1974.
محمد حسن عبدالعزیز، مدخل الی علم اللغه، دار النمر للطباعه، القاهره، 1983.
میشال زكریا، الالسنیه (علم اللغه الحدیث): المبادی و الاعلام، الطبعه الاولی، المۆسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، بیروت، لبنان، 1980.
نایف خرما، أظوا‌ء علی دراسات اللغویه المعاصره، الطبعه الثانیه، عالم المعرفه، مطابع دار القبس، الكویت، 1979.
ج- زمانێ فارسی:
ابو حسن نجفی، مبانی زبان شناسی و كاربرد ان در زبان فارسی، چاپ یازدهم، انتشارات نیلوفر، چاپ گلشن، تهران، 1390.
ار. اچ. روبینز، تاریخ مختصر زبانشناسی، ت: علی محمد حق شناس، نشر مركز، چاپ یازدهم، تهران، 1392.
فاطمة برو غنی، بررسی و اجشناسی گویش سبزواری، پایاننامه كار شناسی ارشد، دانشكده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1383.
د- زمانێ ئینگلیزی:
Finich, G., Linguistic terms and concepts, macmillan press: London, 2000.
Honorary, P., Morphosyntax and its generation in functional discourse grammar: What can be Learned from role and reference grammar V 51- 2 PDF, 2007.
Katamba. F, stonham. J, Morphology, second published, Palgrave mac millan, London, 2006.
ئازاد ئه‌حمه‌د مه‌حمود، مۆرفیمه‌كانی (ی) له زمانی كوردیدا (به كه‌ره‌سته‌ی دیالێكتی كرمانجی خواروو و ژووروو) نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیجی په‌روه‌ردا ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 2001.
ئازاد ئه‌مین فه‌ره‌ج باخه‌وان، مۆرفیمه‌كانی (ه) له دیالێكتی كرمانجی خوارووی زمانی كوردیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیژی په‌روه‌رده- ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 1998.
ئه‌بو به‌كر عومه‌ر قادر و مهاباد كامیل عه‌بدوڵلا، مۆرفۆسینتاكس له شێوه‌زاری هه‌ورامیدا، گۆڤاری زانكۆی كۆیه، ژماره (29)، 2013.
ئه‌وره‌حمانی حاجی مارف، نووسینی كوردی به ئه‌لفوبێی عه‌ره‌بی، چاپخانه‌ی علا‌و، 1986.
ئه‌وره‌حمان حاجی مارف، به‌رهه‌مه زمانه‌وانیاكانم، به‌رگی یه‌كه‌م، سلێمانی، 2002.
ئومێد به‌رزان برزو، مۆرفۆسینتاكس و دروسته‌كانی له شێوه‌زاری خانه‌قیندا، نامه‌ی دكتورا، كولیژی زمان، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی، 2010.
ئومێد به‌رزان برزو، دروسته‌ی مۆرفۆفۆنۆسینتاكس له زمانی كوردیدا، گۆڤاری زانكۆ بۆ زانسته مروڤایه‌تییه‌كان ، ژماره (2)، به‌رگی (21)، 2017.
بازیان یونس محی الدین، په‌یوه‌ندی ئاستی مۆرفۆلۆجی به ئاستی فۆنۆلۆجی و سینتاكس، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2008.
په‌سار محه‌مه‌د حه‌سه‌ن سه‌عید، رۆڵێ لارستێ د رستێن لێكدای و ئالوزێن زمانی كوردیدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2013.
خۆشناو عه‌زیز حه‌مه ئه‌مین، دروسته‌ی مۆرفۆفۆنۆسینتاكسی، گۆڤاری زانكۆی گه‌رمیان، به‌رگی یه‌كه‌م، ژماره (9)، 2016.
ده‌روون عبدالرحمن ساڵح، ئیكۆنۆمی له ئاسته‌كانی زمانی كوردیدا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر،2012.
دلمان قطاس طاهر، مۆرفۆفۆنیم د زمانێ كوردیدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2013.
ره‌فیق شوانی (د.)، وشه‌سازی زمانی كوردی، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی داودی، كه‌ركوك، 2014.
14- زێرین خورشید سه‌لیم، نه‌سرین عه‌بدللا محه‌مه‌د تاهر، مۆرفیما دوو لایه‌ن د دیالێكتا سه‌رییا زمانێ كوردیدا (گوڤه‌را به‌هدینی) وه‌كو نموونه، گوڤارا زانكۆیا دهوك، هژمار (1) په‌ربه‌ندا (18)، دهوك، 2015.
ژیروان سه‌عید حاجی به‌دری، تایبه‌تمه‌ندیێن فۆنۆلۆجی و رێزمانی د ده‌ڤوكا زاخۆدا، چاپا ئێكێ، 2019.
ساجیده عه‌بدوڵڵا فه‌رهادی، چه‌ند لێكولینه‌وه‌یه‌كی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م ، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر، 2013.
سه‌گڤان جه‌میل محه‌مه‌د، مۆرفیما (- ا) و تایبه‌تمه‌ندیێن وێ د كرمانجیا ژۆریدا، ناما ماسته‌رێ، كولیژا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، دهوك، 2008.
سه‌لام ناوخۆش به‌كر، زمانناسی و هه‌ندێ بابه‌تی زمانناسی كوردی، چاپخانه‌ی ژین، هه‌ولێر، 2004.
سه‌لام ناوخۆش، پۆخته‌یه‌ك ده‌رباره‌ی زمانناسی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی چوار چرا، هه‌ولێر، 2005.
سه‌لام ناوخۆش، پۆخته‌یه‌ك ده‌رباره‌ی زمانناسی، (مێژوویی بونیادگه‌ری- چۆمسكی)، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی كاروان، هه‌ولێر، 2008.
سه‌لام ناوخۆش و نه‌ریمان خۆشناو، زمانه‌وانی، به‌رگه‌كانی (یه‌كه‌م، دووه‌م، سێیه‌م)، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی رۆژهه‌لات، هه‌ولێر، 2010.
سلێمان ئیسماعیل ره‌جه‌ب، مۆرفیمێن رێزمانیێن كوردیا سه‌ری (گوڤه‌را بادینان) نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی زمان، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2006.
شه‌هاب شێخ ته‌یب، چه‌ند بابه‌تێكی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی نارین، هه‌ولێر، 2020.
شه‌هاب شێخ ته‌یب، وشه‌سازیی كاره‌كی مۆرفیمه دوولانه‌كان به نموونه، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی نارین، هه‌ولێر، 2021.
شیلان عومه‌ر حسه‌ین (د.)، مۆرفۆسینتاكس ئیدیه‌م له زمانی كوردیدا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، به‌شی (B) بۆ زانسته مروڤایه‌تیه‌كان، ژماره (3)، 2012.
شێرزاد سه‌بری عه‌لی و ئاراز مونیب، وشه‌سازی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، هه‌ولێر، 2016.
طالب حسین علی، هه‌ندێ لایه‌ن له په‌یوه‌ندی نێوان ڕسته و واتا له كوردیدا، نامه‌ی دكتورا، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 1998.
عه‌بدوڵلا حوسێن ره‌سول، مۆرفۆفۆنیم له دیالێكتی ناوه‌ڕاستدا، گۆڤاری زانكۆی ڕاپه‌رین، ژماره (2)، چاپخانه‌ی بینایی، سلێمانی، 2014.
عه‌بدولوه‌هاب خالد موسا، رێزمانی (بوون و هه‌بوون) له كوردیدا ، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2000.
عبدالواحد موشیر دزه‌یی، رێزمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌و ناوه‌ندی ئاوێر بۆ چاپ و بڵاوكردنه‌وه، هه‌ولێر، 2014.
فه‌ره‌یدون عه‌بدول محمد و ابو بكر عمر قادر، كه‌ره‌سته مۆرفۆسینتاكسیه‌كان له كرمانجی ناوه‌ڕاست و كرمانجی ژوروودا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، به‌شی (B)، بۆ زانسته مروڤایه‌تییه‌كان، ژماره (27)، 2010.
كه‌وسه‌ر عه‌زیز ئه‌حمه‌د، بیردوزی مۆرفیم و هه‌ندێ لایه‌نی وشه‌سازی كوردی، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی ئاداب، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین، هه‌ولێر، 1990.
له‌یلا جه‌لیل عه‌باس ده‌لۆ، مۆرفیمه‌كانی (ێ) له زمانی كوردیدا به كه‌ره‌سته‌ی كرمانجی خواروو و ژووروو، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی به‌غدا، كولیژی په‌روه‌رده- ئیبن ڕوشد، به‌غدا، 1998.
محه‌مه‌د مه‌عروف فتاح، پراگماتیك، به‌شی یه‌كه‌م، گۆڤاری زمانناسی، ژماره: (8)، 2010.
محمد معروف فتاح، زمانه‌وانی، چاپی سێیه‌م، چاپخانه‌ی حه‌جی هاشم، هه‌ولێر، 2011.
نازه‌نین جلال احمد، مۆرفۆفۆنۆسینتاكس له زمانی كوردیدا (كرمانجی ناوه‌راست وه‌كو نموونه) گۆڤارا زانگۆیا دهوك، هژمار (1) په‌ربه‌ندا (18)، دهوك، 2015.
نه‌ریمان خۆشناو، رێزمانی كوردی (كرمانجی ناوه‌ڕست و كرمانجی سه‌روو) ، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی رۆژهه‌لات، هه‌ولێر، 2012.
نه‌ریمان عه‌بدوڵلا خۆشناو، بكه‌ر نادیار (لێكولینه‌وه‌یه‌كی به‌رانبه‌ریه له نێوان زمانی كوردی و زمانی عه‌ره‌بیدا)، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر، 2007.
نه‌سرین عه‌بدوللا محه‌مه‌د تاهر، هنده‌ك جیاوازیێن زمانی دناڤبه‌را ده‌ڤوكێن دهوك و ئاكرێدا، ناما ماسته‌رێ، كولیژا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، 2009.
نفل صالح اسلام، په‌یوه‌ندی دناڤبه‌را ده‌نگسازی و واتایێدا د هه‌ردوو دیالێكتێن كوردییا ژوری و ناڤه‌ڕاستدا، ناما ماسته‌رێ، سكولا زمان، زانكۆیا زاخۆ، زاخۆ، 2015.
هوگر مه‌حمود فه‌ره‌ج، كرده‌ی گه‌یاندن له نێوان سیمانتیك و پراگماتیكدا، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، ژماره (15)، سلێمانی، 2005.
هێرش كه‌ریم حه‌مید، به‌راوردێكی مۆرفۆفۆنیمی له زمانی كوردی و فارسیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، سكولی زمان، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی، 2015.
وریا عومه‌ر ئه‌مین، بواری زمانه‌وانی و ئاسته‌كانی شیكردنه‌وه، ئه‌كادمی كۆواری كوری زانیاری كوردستان، ژماره (5)، هه‌ولێر، 2007.
وریا عومه‌ر ئه‌مین، ئاسویه‌كی تری زمانه‌وانی، به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌و بلاوكردنه‌وه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، 2009.
وریا عومه‌ر ئه‌مین (د.)، پیتوكه‌كانی زمانه‌وانی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ئاراس، هه‌ولێر، 2011.
وریا عومه‌ر ئه‌مین (د.)، له‌قو ژبنه‌كانی رێزمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی حاجی هاشم، هه‌ولێر، 2015.
یارا قادر حه‌مه مه‌لا زاده‌یی، مۆرفۆسینتاكس له شێوه‌زاری كۆیه‌دا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی كه‌مال، سلێمانی، 2013.
ب- زمانێ عه‌ره‌بی:
بییر جیرو، علم الدلاله، ت: منذر العیاشی، الطبعه الاولی، دار طلاس، دمشق، 1992.
جون لوینز، اللغه و اللغویات، ت: د. محمد اسحق العنانی، الطبعه الاولی، عمان، الاردن، 2009.
حلمی خلیل، مقدمه لدراسه اللغه، الطبعه الاولی، دبی، الامارات، 1989.
خالد محمود جمعه، اللسانیات الحدیثه، مدخل و مقارنه، الطبعه الاولی، مكتبه دار العروبه للنشر و التوزیع، الكویت، 2008.
دیتر بونتج، المدخل الی علم اللغه، ت: سعید حسن بحیری، القاهره، 2003.
رمزی منیر بعلبكی، معجم المصطلحات اللغویه، الطبعه الاولی، دار العلم للملاین، بیروت، 1990.
صالح مهدی شریره (د.)، العلاقه بین اللغه و المجتمع، مجله مجمع العلمی العراقی، المجلد الخامس و العشرون، 1974.
محمد حسن عبدالعزیز، مدخل الی علم اللغه، دار النمر للطباعه، القاهره، 1983.
میشال زكریا، الالسنیه (علم اللغه الحدیث): المبادی و الاعلام، الطبعه الاولی، المۆسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، بیروت، لبنان، 1980.
نایف خرما، أظوا‌ء علی دراسات اللغویه المعاصره، الطبعه الثانیه، عالم المعرفه، مطابع دار القبس، الكویت، 1979.
ج- زمانێ فارسی:
ابو حسن نجفی، مبانی زبان شناسی و كاربرد ان در زبان فارسی، چاپ یازدهم، انتشارات نیلوفر، چاپ گلشن، تهران، 1390.
ار. اچ. روبینز، تاریخ مختصر زبانشناسی، ت: علی محمد حق شناس، نشر مركز، چاپ یازدهم، تهران، 1392.
فاطمة برو غنی، بررسی و اجشناسی گویش سبزواری، پایاننامه كار شناسی ارشد، دانشكده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1383.
د- زمانێ ئینگلیزی:
Finich, G., Linguistic terms and concepts, macmillan press: London, 2000.
Honorary, P., Morphosyntax and its generation in functional discourse grammar: What can be Learned from role and reference grammar V 51- 2 PDF, 2007.
Katamba. F, stonham. J, Morphology, second published, Palgrave mac millan, London, 2006.
Published
2022-06-20
How to Cite
HAJI , I. H., & AHMED, N. J. (2022). مۆرفۆفۆنۆسینتاكس د زمانێ كوردی (گۆڤه‌را به‌هدینی)دا. Journal of Duhok University, 24(2), 534-567. Retrieved from https://journal.uod.ac/index.php/uodjournal/article/view/1625
Section
Humanities and Social Sciences
It is the policy of the Journal of Duhok University to own the copyright of the technical contributions. It publishes and facilitates the appropriate re-utilize of the published materials by others. Photocopying is permitted with credit and referring to the source for individuals use.
Copyright © 2017. All Rights Reserved.
