بزاڤا ئێزدین شێری (1854-1855) د رۆژنامهڤانییا بریتانی دا
Abstract
رۆژنامەڤانییا بریتانی رۆلەکێ باش د ڤەگوهاستنا دەنگ و باسێن رویدانێن بزاڤا ئێزدین شێری (١٨٥٤-١٨٥٥) دا هەبوو، چونکە ئەڤ بزاڤە لگەل رویدانێن شەرێ قەرم (١٨٥٣-١٨٥٦) دناڤبەرا دەولەتا ئۆسمانی و رۆسیا دا یا هەفچەرخ بوو، بریتانیا ژی وەک پشتەڤانا دەولەتا ئۆسمانی د ئەڤی شەری دا ب هوشیاری چاڤدێریا بارۆدوخێ ناڤخوویێ دەولەتا ئۆسمانی دکر، ژبەر مەترسیا رۆسی چونکە بەرژەوەندیێن وان هەڤدژی ئێکبوون، پەیدابوونا بزاڤەکا ناڤخوویێ ل نێزیک سنورێن رۆسیا، و دگەرمەگرما شەرێ قەرم دا دبیتە ئەگەرێ لاوازییا بەروکێ دەولەتا ئۆسمانی، لەوڕا پشتەڤانییا رۆسی بۆ بزاڤێ دبیتە جهێ مەترسیێ ل سەر بەرژەوەندیێن بریتانیا دناڤ دەولەتا ئۆسمانی دا. هەروەسا لادانا ئێزدین شێری ژ دەستهەلاتداریا دەڤەرداریا جزیرێ و هەکاری، و لاوازییا بارودۆخێ ئابووری یێ کوردستانێ ئەگەرێن سەرەکی بوون ل پشت بەرپابوونا بزاڤ وی یاکو شیای دەڤەرەکا بەرفرەهـ بگریت وبیتە جهێ مەترسیێ ل سەر دەستهەلاتدارییا دەولەتا ئۆسمانی ل کوردستانێ و بەرژەوەندیێن بریتانیا ل ناڤ دەولەتا ئۆسمانی
Downloads
References
Dover Telegraph and Cinque Ports General Adviser, April 07, 1855.
Leeds Intellegincer, October 21, 1854.
London Evening Standard, March 09, 1855.
Londonderry Standard, February 08, 1855.
Liverpool Mercury, January 30, 1855.
Manchester Times, February 21, 1855.
Morning Advertiser, December 14, 1855.
________________, March 24, 1855.
________________, March 31, 1855.
Morning Chronicle, March 29, 1854.
Munster News, March 31, 1855.
Newcastle Journal, February 10, 1855.
Northern Daily Times, July 17, 1855.
Norwich Mercury, January 31, 1855.
Saint James’s Chronicle, March 29 1855.
Sheffield Independent, February 24, 1855.
The Leeds Intelligence, March 31, 1855.
The Leeds Times, March 31, 1855.
The Morning Herald (London), March 09, 1855.
_________________________,March 23, 1855.
The Scotsman, January 31, 1855.
Wilts and Gloucestershire Standard, April 07, 1855.
Witness (Edinburgh), April 04, 1855.
پەرتۆکێن کوردی:
ئەڤیر یانوڤ، پ. ی. (٢٠٠٤)، كورد له چهنگی روسیا لهگهڵ ئێران و توركیادا بارودۆخی سیاسی ی كوردی توركیا و ئێران و روسیا، وهرگێران: ئهفراسیاو ههورامی، بڵاوكراوهكانی مهكتهبی بیرو هۆشیاری (ی. ن. ك)، سلێمانی.
بورکای، كهماڵ (٢٠٠٨)، كورد و كوردستان لهسهردهمی باستانهوه تا كوتایی چهنگی یهكهمی جیهانی، وهرگێران: عهلی فهتحی، چاپخانهی مناره، ههولێر.
حاجی، كامهران محهمەد (٢٠٠٧)، كوردستان له بازنهی كێشهی ڕۆژههلاتیدا 1800-1900، (لێكۆڵینهوهیهكی مێژووییه)، بهرێوهبهرایهتیی چاپخانهی رۆشنهبیری، ههولێر.
سجادی، علاءالدین، شۆڕشەکانی کورد وە کورد و کۆماری عێراق، ئەتلەس چاپ، تاران.
عەلی، عوسمان (٢٠٠٥)، چهند لێكۆلێنهوهیهك دهربارهی بزاڤا هاوچهرخی كورد، وهرگێران: كامهران جهمال بابان زاده، چاپخانهی دێكان، سلێمانی.
هاکان، سینان (٢٠١٢)، كورد و بهرخودانهكانی له بهڵگهنامهكانی ئهرشیفی عوسمانیدا (1817-1867)، وهرگێران: بهكر شوانی، ئهكادیمیای كوردی، ههولێر.
پەرتوکێن عەرەبی:
العلیاوي، عبدالله (٢٠٠٥)،كوردستان في عهد الدولة العثمانیة من سنه 1851-1914 دراسة في التاریخ السیاسي السلیمانیة.
جلیل، جلیلی (١٩٨٧)، من تاریخ الامارات فی الامبراطوریه العثمانیه فی النصف الاول من القرن التاسع عشر، ترجمة: محمد عبدو النجاری، دمشق.
دولینا، نینل الكسندروفنا (١٩٩٩)، الإمبراطوریة العثمانیة وعلاقاتها الدولیة في ثلاثینیات وأربعینیات القرن التاسع عشر، ترجمة: أنور محمد إبراهیم، مجلس الأعلى للثقافه، القاهره.
زکي بک، محمد أمین (١٩٣٩)، خلاصة تاریخ كرد و كردستان من أقدم العصور التاریخیة حتى الأن، ترجمة: محمد علي عوني، مطبعة السعادة، مصر.
عمر، یوسف حسین (٢٠١٦)، سیاسة بریطانیا تجاه الدوله العثمانیة 1839-1909، ط ٢، دار نور للنشر، جامعة غزة.
لازاریف، م. س. و آخرون (٢٠١١)، تاریخ كوردستان، ترجمه: عبدي حاجي، ط ٢،، مطبعة حجي هاشم، أربیل.
مراد، خلیل علی و عبدالفتاح علی البوتاني (٢٠١٥)، صفحات من تاریخ الكرد وكوردستان الحدیث في الوثائق العثمانیة (1840-1915)، مطبعة الحاج هاشم، أربیل.
نیکیتین، باسیلي (٢٠٠٧)، الكرد دراسة سوسیولوجیة وتاریخیة، ترجمة: نوري طالبانی، ط 3، مۆسسة حمدي للطباعة والنشر، سلیمانیة.
پەرتۆکێن ئینگلیزی
Atmaca, Metin (2021), "Origins of the “Kurdish Question”?: The Revolt of Yezdanşêr (1854–1855)." In The Routledge Handbook of the Crimean War, pp. 357-370, Routledge.
Badem, Candan (2010), The Ottoman Crimean War (1853-1856), Brill.
Bloom, J., Blair, S. S., & Blair, S. eds., (2009), Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set, Vol. 2, Oxford University Press on Demand.
Lane-Poole, Stanley (1888), " The life of Stratford Canning Viscount Stratford de Redcliffe, from his memories and private and official papers, Vol 2, Great Britain-Foreign relations 1806-1858, London: Longmans, Green.
Loftus, William Kennett (1857), Travels and researches in Chaldaea and Susiana; with an account of excavations at Warka, the "Erech" of Nimrod, and Shúsh, "Shushan the palace" of Esther, in 1849-52 Newyork, Robert Carter & Brothers, University of California Librariesm.
McDowall, David (1996), "The Kurds. Minority Rights Group International Report", British Library Cataloguing in Publication Data.
Ward, Adolphus William and Alfred Rayney Waller (1967), eds., The Cambridge history of English literature, Vol. 9, Cambridge University Press.
Yapp, Malcolm (2014), The Making of the Modern Near East 1792-1923, Routledge.
گوڤارێن کوردی:
احمد، كامیران عبدالصمد (٢٠٠٣)، كارتێكرنا خویكین ئوسمانی لسهر رهوشا ژیاری ل كوردستانی، گوڤارا زانكویا دهوك، بهرپهندا 6، ژماره 2، دهوك.
گوڤارێن عەرەبی:
العمري، محمد نبیل طاهر (٢٠١١)، تحقیق القول في عقیدة الشیخ عدي بن مسافر وبیان مدى صلته بالیزیدیة، المجلد 38، العدد 1، دراسات علوم الشریعة والقانون، الجامعة الأردینة.
قاسم، مشتاق مال الله و حیدر عبدالرضا حسن (٢٠١٥)، العلاقات العثمانیة-الفرنسیة، والموقف الروسی منها 1853-1856م، العدد ٧٥، مجلة آداب، البصرة.
مالپەرێن ئەنترنێتێ
Leslie Stephen, Dictionary of National Biography, 1885-1900, vol. 46, Elder Smith & Co., London, 1896,
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia. "Gyumri." Encyclopedia Britannica, May 12, 2022
P. B. Waite, “WILLIAMS, Sir WILLIAM FENWICK,” in Dictionary of Canadian Biography, vol. 11, University of Toronto/Universite of Laval, 2003. < http://www.biographi.ca/en/bio/williams_william_fenwick_11E.html > [accessed August 24th 2023].
It is the policy of the Journal of Duhok University to own the copyright of the technical contributions. It publishes and facilitates the appropriate re-utilize of the published materials by others. Photocopying is permitted with credit and referring to the source for individuals use.
Copyright © 2017. All Rights Reserved.