ڕەهەندە هزریەکان لە پێکهاتەی هونەری پەیکەرسازی سۆمەریدا (توێژينەوەيەكى شيكارى هونەريە)

SAMI ISMAIL  MUSTAFA; HAIFA AHMED  MOHAMED; MOULD IBRAHIM  HASSAN

SAMI ISMAIL MUSTAFA Dept. of Plastic Arts, College of Fine Arts, Salahaddin University, Kurdistan Region-Iraq
HAIFA AHMED MOHAMED Dept. of Plastic Arts, College of Fine Arts, Salahaddin University, Kurdistan Region-Iraq
MOULD IBRAHIM HASSAN Dept. of Kurdish Language, College of Languages, Salahaddin University, Kurdistan Region-Iraq

Keywords: هزر، پێکهاتە، هونەری پەیکەرسازی، شارستانیەتی سۆمەری

Abstract

ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ بە ناونیشانی (ڕەهەندە هزریەکان لە پێکهاتەی هونەری پەیکەرسازی سۆمەریدا) توێژينەوەيەكى شيكارى هونەريە، مامەڵە لەگەڵ سروشت و قەبارەی ئەو دەستکەوتە کەلتوورییانە و ئەو کارە هونەریانە دەکات کە مرۆڤی میسۆپۆتامیا لە سەردەمی سۆموریەکان ئەنجامیانداوە، بەو شێوازەی کە ڕەنگدانەوەی ڕۆحیی و توانا ئەخلاقیی و کۆمەڵایەتی و کولتوورییانە لە خۆگرتبێت. ئەم توێژینەوەیە تیشک دەخاتە سەر چۆنیەتی بیرکردنەوەی مرۆڤی سۆمەری، کە بە یەکێک لە فاکتەرە گرنگەکان دادەنرێت بۆ پێکهێنانی هونەر لە میسۆپۆتامیا.

ئەم توێژینەوەیە له‌ چوار بەشی سەرەکی پێکدێت. بەشی یەکەم پێك دێت له‌ گرفتی توێژینه‌وه‌‌ کە دیاریکراوە بە پرسیاری (کاریگەری بیرکردنەوەی مرۆڤی سۆمەری لەسەر هونەری پەیکەرسازی چی بوو؟ ئایا پێکهاتە و تایبەتمەندی هونەری پێکهێناوە؟) و گرنگی وهەروەها ئامانجی توێژینەوە کە پێکهاتووە لە (دەرخستنی ڕەهەندە هزریەکانی مرۆڤی سۆمەری دەربارەی پێکهاتەی هونەری پەیکەرسازی) و سنوره‌كانی و دیاریکردنی چەمک و زاراوەکان. بەشی دووەم تایبەتە بە چێوەی تیۆری بە لەخۆگرتنی دوو توێژگە یەکەمیان )خەسڵەتەکانی بیرکردنەوە لە شارستانیەتی میسۆپۆتامیادا( وە دووەمیان (گوتاری هونەری پەیکەرسازی لە شارستانیەتی میسۆپۆتامیا)، پاشان دیاریکردنی ئاماژەکانی چوارچێوەی تیۆریی، بەشی سێیەم تایبەتە ڕێکارەکانی توێژینەوە ومشتەی توێژینەوە بە لە خۆگرتنی 3 نموونه‌. بەشی چوارەم تایبەتە بە ئەنجامی توێژینەوە.

Downloads

Download data is not yet available.

References

اندريه بارو. (1979) سومر فنونها وحضارتها، ترجمة وتعليق عيسى سلمان وسليم طه التكريتي، بغداد.
انطون مورتکات. (ب.ت) الفن فی العراق القدیم، ت: عیسى سلمان و سلیم طه تکریتی، مطبعة الادیب البغدادیة.
برونسلاو مالينوفسكى.( 2021) السحر والعلم والدين عند الشعوب البدائية، ترجمة: فيليب عطية، افاق للنشر والتوزيع، القاهرة.
ثروت عكاشة.(ب.ت) الفن العراقي القديم -سومر وبابل وأشور، مطبعة فينيقيا، بيروت.
ثروت عکاشة.( 1993). فن النحت في مصر القديمة وبلاد ما بين النهرين، الدار المصرية اللبنانية ، القاهرة.
جميل صليبا.( 1977) المعجم الفلسفي، الهيئة العامة لشؤون المطابع الأميرية، القاهرة.
خياط، يوسف.(ب.ت) معجم المصطلحات العلمية والفنية، دار لسان العرب ، بيروت.
ريا محسن عبدالرزاق الحاج يونس.( 1998) فجر حضارة السومرية في ضوء اختام العصر، اطروحة دكتوراه غير منشورة، جامعة بغداد ، كلية الاداب، قسم الاثار ، بغداد.
زهیر صاحب و حمید نفل.(2010) تاریخ الفن فی بلاد الرافدین، دار الاصدقاء للگباعە والنشر والتوزیع، بغداد.
زهیر صاحب(2009) فنون فجر الحضارة في بلاد وادي الرافدين، مجدلاوي، عمان.
عبدالکریم بکار.( 2015) هەنگاوێک بەرەو بیرکردنەوەی دروست، وەرگێرانی: بەهجەت جەمیل حامد، ناوەندی ڕاگەیاندنی ئارا، سلێمانی.
ماضي حسين.( 2020) الفن والجدلية التلقي، دار الفتح للطباعة والنشر، بغداد.
محمد علي.( 2016) حضارة بلاد الرافدين، مكتبة جزيرة الورد، قاهرة.
يوسف الحوراني.(1978) البنية الذھنية الحضارية في الشرق المتوسط الاسيوي القديم ، دار النھار للنشر ، بيروت .
Amiet, (1961 ) P.La Glyptique Mesopotamien archaique. Editions du CNRS, Paris,.
Ariane Thomas and Timothy Potts. (2020). Mesopotamia Civilization Begins. Getty Publications,