به‌لگه‌نامێن جینۆسایدێ د سرتانا فولكلۆری یا كوردیدا
Keywords:
فولكلۆر، سرتان، دیرۆك، فه‌رمان و جینۆساید
Abstract
كورد د دیرۆكێدا خودان ده‌ستهه‌الت بووینه، ئه‌و ده‌ستهه‌الت د هه‌بوونا ده‌وله‌تا میدیدا گه‌هشتبوو گوپیتكێ، لێ پشتى ژ
ناڤچوونا ده‌وله‌تا میدى ل سه‌ر ده‌سیتَ هه‌خامنشیێن فارسى ل ساال 550 پ.ز ده‌رده‌سه‌ریێن كوردان ده‌ستپێكرن، ئێدى كورد ژ
ده‌ستهه‌التێ بوونه مێرخاسێن به‌ره‌ڤانیكرنێ ژهه‌بوونا خۆ، سه‌مخه‌راتى به‌ره‌ڤانیكرنێ ژ ئه‌ڤێ مانێ ب ده‌هان قڕ و فه‌رمانێن پالنكرى
ژ ئالیێ حوكمدارێن جوداڤه ب تایبه‌ت ژئالیێ ده‌وله‌تا ئومسانى و مریاتگرێن وێڤه ژبۆ نه‌هێالنا نه‌سل و ناڤێ كوردان ئه‌جنامداینه.
كوردان ژبۆ ده‌ربرینا ئه‌ڤێ ده‌رده‌سه‌ریێ و به‌لگه‌كرنا وێ د سه‌ر و سنگێ خۆدا په‌نا بڕینه به‌ر سرتان گوتینَ ب مه‌ره‌ما كێمكرنا
ده‌ردێ خو ژئالیه‌كیڤه و پاراستنا روودانێن دیرۆكى و زێده‌كرنا حه‌زا به‌ره‌ڤانیكرنێ ژ ئالیه‌كێ دنڤه، د ئه‌وان سرتانادا هورگلی
دهێنه گوتن و د ئه‌وان هورگلیاندا به‌لگه‌نامێن جینوسایكرنێ دهێنه دینت. ب ده‌هان جاران ئه‌و جینۆساید دووباره‌بووینه لێ ژبه‌ر
نه‌بوونا ئاالڤێن به‌لگه‌كرنێ د وه‌ختیدا ب تینَ سرتانێ رولێ خۆ دیتیه داكو ئه‌و روودان نه‌هێنه ژبریكرن و ببنه به‌لگه‌یێن ب هێز
ژبۆ جینۆسایدێن ب سه‌رێ كوردان هاتنی وه‌كو نه‌ته‌وه و ئێزدییان ژى وه‌كو ئول و باوه‌رى.
Downloads
Download data is not yet available.
References
ئێك: په‌رتوك: أ- ب زمانێ كوردى:
د. ئیدریس عه‌بدوۆڵال: ئه‌ده‌بى مللى و فۆلكۆرى، به‌رگى سێیه‌م،
به‌الوكردنه‌وى ئه‌كادمییاى كوردى، هه‌ولێر، 2014.
ئارنولد توینبى:جینۆسایدى ئه‌رمه‌نییان،وه‌رگێرانى: د.ئه‌بوبه‌كر
خوشناو، چاپى یه‌كه‌م، به‌رێوه‌به‌رایه‌تى خانه‌ى وه‌رگێران،
سلێمانى، 2008.
ئوردخیانێ جه‌لیل: سرتانێ زارگوتنا كوردایه تاریقیێ، هێناویانه‌ته
سه‌ر رێنۆسى كوردى ئه‌مرۆ و فه‌رهه‌نگیان بۆ
كردووه:شوكور مسته‌فا و ئه‌نور قادر،له چاپكراوه‌كانى
كۆرى زانیارى كورد، به‌غدا 1977.
بنیامێن نیوبێرگه‌ر: جینۆساید "كومه‌لكۆژى له خاكى هه‌زارگرد دا
ڕواندا له 1994"وه‌رگێران له ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد
قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى
ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر 2017.
جه‌لیلێ جه‌لیل و ئوردخیانێ جه‌لیل: زارگوتنا كوردا، ڤه‌گوهاسنت
ژ تیپێن سریلى: بایز ئه‌فروزى، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن
ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى، دهۆك 2008.
KHEZRI Haidar :مریاتى شووم: وێنه‌ى كورده‌كان له
كه‌لتوورى توركیدا، نوبهارا ئه‌كادمى، گوڤاره‌كا
ئه‌كادمیك ئا خه‌باتێن كوردى یا ناڤنه‌ته‌وه‌ى ژماره 1 ،
ساال 2014.
خه‌لیل جندى ره‌شۆ: په‌رن ژئه‌ده‌بێ دینێ ئێزدى یان، ،چاپا دووێ،
ده‌زگه‌هێ سپریێز یێ چاپ و وه‌شانێ- دهۆك 2013.
خلف حه‌جى محد: سرتانڤانێن وه‌غه‌ركرى و به‌رخودانه‌كه بێ وێنه،
چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن بنگه‌هێ اللش، دهۆك ،2013.
خریی شنگاىل ل چیایێ شنگاىڵ قه‌بقه‌با كه‌وێ نێره، چاپا ئێكێ،
به‌رگێ دووێ، ژ وه‌شانێن ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى،
.2011،
داود مرادختارى:هه‌رسرتانه‌كێ چریۆكه‌ك،ژده‌ڤه‌رێن شنگال و
شێخان، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن ئه‌نستیتۆیا كه‌له‌پورێ
كوردى، 2010.
––––––––: ژ چریۆك و سرتانێن ده‌ڤه‌را شێخان، ژ وه‌شانێن
ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى، چاپا ئێكێ، ، دهۆك ،
.2013
رێبوار ره‌مه‌زان بارزانى، جینۆسایدى باوكان – جینۆسایدى
بارزانیه‌كان، چاپا یه‌كه‌م، بارزان 2016.
رێسان حه‌سه‌ن: شنگال وه‌كو قوتاخبانا سرتانا فۆلكلورى یا
كوردى، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن رێڤه‌به‌ریا گشتى یا
كارۆبارێن ئێزدیان، 2011.
زوزان ناسر مسته‌فا، ئۆپه‌راسیونێن ئه‌نفاىڵ ل كوردستانێ "ده‌رئه‌جنام
و كاردانه‌ڤه" )23ى شوبات- 6ى ئه‌یلوول 1988 ،)
بالوكراوه‌ى ئه‌كادمییاى كوردى ، هه‌ولێر، 2003.
سعید خدیده: سیاسه‌تا ده‌وله‌تا عومسانى به‌رامبه‌ر كوردێن ئێزدى د
سه‌دێ نوزدێ زایین دا، دهۆك 2015.
زینه‌ب تورك یلماز: ڤه‌كولنی، روژانێن سه‌ربازه‌كێ تورك ل ساال
1938ێ ڤه‌كولنی، وه‌رگێران وه‌الت توفیق،
نه‌به‌الڤكرى.
د. شوكریه ره‌سووڵ: ئه‌ده‌بى فۆلكلۆرى كوردى، هه‌ولێر،
.2008
د.صالح هرورى: چه‌ند بابه‌تێن دیرۆكى د سرتانا دیرۆكى یا
كوردى دا، ژ وه‌شانێن ئینستیوتى كه‌له‌پورى كورد ژماره
)14 )چاپا ئێكێ، سلیمانى 2004 ،ل 5.
عه‌الئه‌ددین سه‌ججادى: شوره‌شه‌كانى كورد و كورد و كۆمارى
عێراق، كه‌رتى چاپ یه‌كه‌م ، به‌الوكردنه‌وه‌ى كوردستان
)انتشارات كردستان( سنندج كردستان 2017.
د. عیزه‌ددین مسته‌فا ره‌سول: ئه‌ده‌بى فولكلۆرى كوردى
لێكولینه‌وه، به‌غدا 1970.
د. فائیزه حممه‌د عیزه‌ت: ژیانى كومه‌الیه‌تى كورد له نیوان
سه‌ده‌كانى )4 - 9 ك / 10 - 15 ز(، وه‌رگێران
سه‌رمه‌د ئه‌محه‌د،، چاپى یه‌كه‌م، خانه‌ى موكریانى بۆ چاپ
و به‌الوكردنه‌وه، هه‌ولێر 2014.
قه‌ناتێ كوردۆ)كوردۆیێڤ(: كومه‌له‌َ تێكستى فولكلۆرى كۆردى،
له‌چاپكراوه‌كانى كۆرى زانیارى كورد، به‌غدا، 1976 .
كامریان ده‌رباس هرۆرى و شڤان شوكرى هرۆرى: سرتانێن
گه‌لێرى، سرتانێن ل سه‌ر شه‌رێن كورد و داگریكه‌ران
هاتینه گوتن،به‌رگێ ئێكێ چاپا ئێكێ، ده‌زگه‌ها سپێرێز یا
چاپ و وه‌شانێ، دهۆك 2005.
Prof.Dr. Kadri Yildirim u Ramazan Pertev ji
distpêkî heta neha fulklorê kurdî ،çapa
yekem ،j weşanên zanîngeha mardîn
artklo ،2013.
حممد كریم شریف: فولكلۆرى هۆنراوه‌كانى
كورده‌وارى،به‌رێوه‌به‌راتى ره‌وشه‌نبریى كورد، كه‌ركوك
1974
د. مارف عومه‌ر گول، جینۆسایدى گه‌ىل كورد له به‌ر رۆشنایى
یاساى نێوده‌وله‌تاندا، چاپى چواره‌م، ده‌زگاى چاپ و
بالوكردنه‌وه‌ى ئاراس، هه‌ولێر، 2007.
د. حممد احسان: جینۆسایدى كورد له عێراق، پێداچونه‌وه‌ى:
مه‌هاباد قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، هه‌ولێر 2017.
یوسف دزه‌یى: ئه‌نفال كاره‌سات، ئه‌جنام و ره‌هه‌نده‌كانى، چاپى
یه‌كه‌م، ده‌زگاى چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى موكریانى،
هه‌ولێر 2001.
یایر ئاورۆن: جینۆساید ڕامانه‌كان له وێنانه‌كراوه، وه‌رگێران له
ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م،
له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر
.2019
یایر ئاورۆن: جینۆساید: كۆمه‌ڵكوژى ئه‌رمه‌نه‌كان له یادكراو و
نكۆڵیلێكراو، وه‌رگێران له ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد
قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى
ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر 2018.
ب- ب زمانێ عه‌ره‌بى:
د. امحد سینو: االكراد االیزدیون یف العهد العپماین، الگبعه االوىل، دار
الزمان، دمشق، 2012.
امحد حممود اخللیل، صوره الكرد یف مصادر الرتاپ االسالمی، الگبعه
االوىل، دار اراس للگباعه و النشر، اربیل 2012.
ابر اهیم حممود:الف قگره دم و قگره"دراسه یف االابده اجلماعیه، الگبعه
االوىل، مركز دراسات االابده اجلماعیه، جامعه دهوك،
.2019
د. بدرخان السندی: اجملتمع الكردی یف املنڤور االستشراقی، الگبعه
الپانیه، دار سبرییز للگباعه و النشر، 2007
ب لرخ: دراسات حوله الكرد االیرانینی واسالفهم الكلدانینی
و الشمالینی، ترمجه د. عبدی حاجی، الگبعه الپالپه، بنكه‌ى
ژین السلیمانیه، 2008.
ابسل نیكنت: الكرد،دراسه سوسیولوجیه و اترخییه، تق دمی: لویس
ماسینیون، نقله من الفرنسیه و علق علیه: د.نوری گالباین،
الگبعه السادسه املنقحه، من منشورات االكادمیه الكردیه،
اربیل 2012.
جون دوكر: اصول العنف، الدین، التاریخ، و االابده: ترمجه علی مزهر،
مرجعه حسن انڤم، الگبعه االوىل، سلسله دراسات فكریه، من
اصدار جامعه الكوفه،بریوت لبنان 2018.
داود مراد ختاری: احلمالت و الفتاوی على الكرد االیزدینی یف العهد
العپماین، الگبعه االوىل، دارسربیز للگباعه و النشر، دهۆك
.2010
صدیق الدملوجی: الیزیدیه، الگبعه الپانیه، 2010.
علی اجلزیری: الكرد االیزدیون، من مگبوعات االكادمییه الكوردیه، العدد
391 ،مگبعه جامعه صالح الدین اربیل 2019 ،ص79.
عبدهلل جعفر عزیز كوفلی: االابده اجلماعیه یف قریه كورمیی: الگبعه
االوىل، من منشورات مركز دراسات االابده اجلماعیه،جامعه
دهوك ، 2019 ،ص16 .
َخ ئومسان و و احملامی بكر محه صدیق: محله ا
القاچی قاسم شی ابده
االیزدین، 2019.
القاچی حممد العرییب و هبزاد علی ادم: االنفال، وپیقه قانونیه – سیاسیه
اترخییه، الگبعه االوىل، 2014.
قادر سلیم مشو و عدانن زاین ماساه االیزدین، رقم االیداع 2213 ،
مگبعه خاین، دهوك 2009.
حممد علی بك ابراهیم ابشا: امری امرا‌و كردستنان - ابراهیم ابشا امللی،
من منشور ات االكادمییه الكردیه.
مارتن شو: االابده اجلماعیه، ترمجه حمیی الدین محیدی، الگبعه االوىل،
منشورات العبیكان، اململكه العربیه السعودیه،2017 .
حممد منر املدین: اهلولوكوست احملرم، احملرقه و فلسفه االابده عند الیهود،
الگبعه االوىل، من منشورات دار قتیبه للگباعه و ال نشر، بریوت
.2017
هوگر گاهر توفیق، الكرد و املسأله االرمنیه )1877-1920 ،)
الگبعه االوىل، دار اراس للگباعه و النشر، اربیل، 2012.
دوو: گوتار و ڤه‌كولنی:
1 -گوڤار
أ- ب زمانێ كوردى
ته‌ها سلێمان: جینۆساید له باشوورى كوردستان، گوڤارى
July ,Conference Paper,،گه‌رمیان زانكۆى
.2017
KHEZRI Haidar :مریاتى شووم: وێنه‌ى كورده‌كان له
كه‌لتوورى توركیدا، نوبهارا ئه‌كادمى، ژماره 1 ،ساال
.2014
پ.ی.د. دارا حه‌مید حمه‌مه‌د: جینۆسایدى زمان زمانی كوردى
به‌منونه، گوڤارا زانكویا گه‌رمیان، Conference,
.July 2017Paper,
صالح هرورى: سرتانا دیرۆكى یا كوردى و رویدانێن ساال
1919 ل بادینان، گوڤارا په‌یڤ، ژماره 20 ،ژوه‌شانێن
ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد - دهۆك ، هاڤینا 2001.
عماد ویسى خالد: فولكلۆر یاسا نه‌ته‌وه‌ى یا كوردى، گوڤارا
په‌یڤ ژماره 33 ،ژ وه‌شانێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد
دهۆك ، 2005.
فه‌ریدوون سامان:كومكوژیى ئێزدییه‌كان و كه‌وتنى شنگال ،
گوڤارى زانكۆى گه‌رمیان، Conference,
.2017Paper,
مه‌روان شێخ حه‌سه‌ن: سه‌رهاتى و سرتانا حه‌سه‌ن و غه‌زاىڵ،
گوڤارا اللش، ژماره 13 ،دهۆك ، ئاب، 2000.
ب- ب عه‌ره‌بى و توركى.
Ozan Aksoy, "Sözlü Gelenek, Müzik ve Kürt
Alevilerin Göçü." Ing, Çev. Metin Yüksel,
Kürt Tarihi Dergisi, Sayı 26, Eylül - Ekim
2016. S. 11
م.مصگفى ابراهیم سلیمان: اهلولوكوست،رۆیه ایرانیه، جمله مركز
الدراسات الفلسگینیه/ جامعه بغداد، العدد السابع،حزیران
.2008
سێ: نامه‌یێن ئه‌كادمى:
ئومید حممد گاهر: جینۆسایدكرنا كوردان و كاریگه‌ریێن وێ ل
سه‌ر پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه ل عێراقێ " ده‌ڤه‌را بارزن وه‌كو
منونه" نامه‌یه‌كه هاتییه پێشكێشكرن بۆ جڤاتا فاكولتیا یاسا
و زانستێن رامیارى وه‌كو پشكه‌ك ژ پێدڤیێن ب
ده‌ستڤه‌ئینانا پال ماسته‌رێ د خاندنێن ئاشتى و
چاره‌سه‌ركرنا ملمالنێد، زانكۆیا دهۆك 2015.
چار: ئه‌نرتنێت و یێن دن:
https://encyclopedia.ushmm.org/content/ar/articl
e/introduction-to-the-holocaust
Memede Kazim: Alican ile Seyithan.
http://www.semskiasireti.com
سازێ ئێزى كومه‌كا سرتانێن فۆلكۆریك ئێن ئێزدیان، ئه‌نستیتویا
كه‌له‌پوورێ كوردى - دهۆك، 2010 ،DVD
.VIDEO
د. ئیدریس عه‌بدوۆڵال: ئه‌ده‌بى مللى و فۆلكۆرى، به‌رگى سێیه‌م،
به‌الوكردنه‌وى ئه‌كادمییاى كوردى، هه‌ولێر، 2014.
ئارنولد توینبى:جینۆسایدى ئه‌رمه‌نییان،وه‌رگێرانى: د.ئه‌بوبه‌كر
خوشناو، چاپى یه‌كه‌م، به‌رێوه‌به‌رایه‌تى خانه‌ى وه‌رگێران،
سلێمانى، 2008.
ئوردخیانێ جه‌لیل: سرتانێ زارگوتنا كوردایه تاریقیێ، هێناویانه‌ته
سه‌ر رێنۆسى كوردى ئه‌مرۆ و فه‌رهه‌نگیان بۆ
كردووه:شوكور مسته‌فا و ئه‌نور قادر،له چاپكراوه‌كانى
كۆرى زانیارى كورد، به‌غدا 1977.
بنیامێن نیوبێرگه‌ر: جینۆساید "كومه‌لكۆژى له خاكى هه‌زارگرد دا
ڕواندا له 1994"وه‌رگێران له ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد
قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى
ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر 2017.
جه‌لیلێ جه‌لیل و ئوردخیانێ جه‌لیل: زارگوتنا كوردا، ڤه‌گوهاسنت
ژ تیپێن سریلى: بایز ئه‌فروزى، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن
ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى، دهۆك 2008.
KHEZRI Haidar :مریاتى شووم: وێنه‌ى كورده‌كان له
كه‌لتوورى توركیدا، نوبهارا ئه‌كادمى، گوڤاره‌كا
ئه‌كادمیك ئا خه‌باتێن كوردى یا ناڤنه‌ته‌وه‌ى ژماره 1 ،
ساال 2014.
خه‌لیل جندى ره‌شۆ: په‌رن ژئه‌ده‌بێ دینێ ئێزدى یان، ،چاپا دووێ،
ده‌زگه‌هێ سپریێز یێ چاپ و وه‌شانێ- دهۆك 2013.
خلف حه‌جى محد: سرتانڤانێن وه‌غه‌ركرى و به‌رخودانه‌كه بێ وێنه،
چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن بنگه‌هێ اللش، دهۆك ،2013.
خریی شنگاىل ل چیایێ شنگاىڵ قه‌بقه‌با كه‌وێ نێره، چاپا ئێكێ،
به‌رگێ دووێ، ژ وه‌شانێن ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى،
.2011،
داود مرادختارى:هه‌رسرتانه‌كێ چریۆكه‌ك،ژده‌ڤه‌رێن شنگال و
شێخان، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن ئه‌نستیتۆیا كه‌له‌پورێ
كوردى، 2010.
––––––––: ژ چریۆك و سرتانێن ده‌ڤه‌را شێخان، ژ وه‌شانێن
ئه‌نستیتویا كه‌له‌پورێ كوردى، چاپا ئێكێ، ، دهۆك ،
.2013
رێبوار ره‌مه‌زان بارزانى، جینۆسایدى باوكان – جینۆسایدى
بارزانیه‌كان، چاپا یه‌كه‌م، بارزان 2016.
رێسان حه‌سه‌ن: شنگال وه‌كو قوتاخبانا سرتانا فۆلكلورى یا
كوردى، چاپا ئێكێ، ژوه‌شانێن رێڤه‌به‌ریا گشتى یا
كارۆبارێن ئێزدیان، 2011.
زوزان ناسر مسته‌فا، ئۆپه‌راسیونێن ئه‌نفاىڵ ل كوردستانێ "ده‌رئه‌جنام
و كاردانه‌ڤه" )23ى شوبات- 6ى ئه‌یلوول 1988 ،)
بالوكراوه‌ى ئه‌كادمییاى كوردى ، هه‌ولێر، 2003.
سعید خدیده: سیاسه‌تا ده‌وله‌تا عومسانى به‌رامبه‌ر كوردێن ئێزدى د
سه‌دێ نوزدێ زایین دا، دهۆك 2015.
زینه‌ب تورك یلماز: ڤه‌كولنی، روژانێن سه‌ربازه‌كێ تورك ل ساال
1938ێ ڤه‌كولنی، وه‌رگێران وه‌الت توفیق،
نه‌به‌الڤكرى.
د. شوكریه ره‌سووڵ: ئه‌ده‌بى فۆلكلۆرى كوردى، هه‌ولێر،
.2008
د.صالح هرورى: چه‌ند بابه‌تێن دیرۆكى د سرتانا دیرۆكى یا
كوردى دا، ژ وه‌شانێن ئینستیوتى كه‌له‌پورى كورد ژماره
)14 )چاپا ئێكێ، سلیمانى 2004 ،ل 5.
عه‌الئه‌ددین سه‌ججادى: شوره‌شه‌كانى كورد و كورد و كۆمارى
عێراق، كه‌رتى چاپ یه‌كه‌م ، به‌الوكردنه‌وه‌ى كوردستان
)انتشارات كردستان( سنندج كردستان 2017.
د. عیزه‌ددین مسته‌فا ره‌سول: ئه‌ده‌بى فولكلۆرى كوردى
لێكولینه‌وه، به‌غدا 1970.
د. فائیزه حممه‌د عیزه‌ت: ژیانى كومه‌الیه‌تى كورد له نیوان
سه‌ده‌كانى )4 - 9 ك / 10 - 15 ز(، وه‌رگێران
سه‌رمه‌د ئه‌محه‌د،، چاپى یه‌كه‌م، خانه‌ى موكریانى بۆ چاپ
و به‌الوكردنه‌وه، هه‌ولێر 2014.
قه‌ناتێ كوردۆ)كوردۆیێڤ(: كومه‌له‌َ تێكستى فولكلۆرى كۆردى،
له‌چاپكراوه‌كانى كۆرى زانیارى كورد، به‌غدا، 1976 .
كامریان ده‌رباس هرۆرى و شڤان شوكرى هرۆرى: سرتانێن
گه‌لێرى، سرتانێن ل سه‌ر شه‌رێن كورد و داگریكه‌ران
هاتینه گوتن،به‌رگێ ئێكێ چاپا ئێكێ، ده‌زگه‌ها سپێرێز یا
چاپ و وه‌شانێ، دهۆك 2005.
Prof.Dr. Kadri Yildirim u Ramazan Pertev ji
distpêkî heta neha fulklorê kurdî ،çapa
yekem ،j weşanên zanîngeha mardîn
artklo ،2013.
حممد كریم شریف: فولكلۆرى هۆنراوه‌كانى
كورده‌وارى،به‌رێوه‌به‌راتى ره‌وشه‌نبریى كورد، كه‌ركوك
1974
د. مارف عومه‌ر گول، جینۆسایدى گه‌ىل كورد له به‌ر رۆشنایى
یاساى نێوده‌وله‌تاندا، چاپى چواره‌م، ده‌زگاى چاپ و
بالوكردنه‌وه‌ى ئاراس، هه‌ولێر، 2007.
د. حممد احسان: جینۆسایدى كورد له عێراق، پێداچونه‌وه‌ى:
مه‌هاباد قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، هه‌ولێر 2017.
یوسف دزه‌یى: ئه‌نفال كاره‌سات، ئه‌جنام و ره‌هه‌نده‌كانى، چاپى
یه‌كه‌م، ده‌زگاى چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى موكریانى،
هه‌ولێر 2001.
یایر ئاورۆن: جینۆساید ڕامانه‌كان له وێنانه‌كراوه، وه‌رگێران له
ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م،
له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر
.2019
یایر ئاورۆن: جینۆساید: كۆمه‌ڵكوژى ئه‌رمه‌نه‌كان له یادكراو و
نكۆڵیلێكراو، وه‌رگێران له ئینگلیزیه‌وه: مه‌هاباد
قه‌ره‌داغى، چاپى یه‌كه‌م، له‌بالوكراوه‌كانى زانكویى
ئه‌ربیلى نێۆده‌وله‌تى، هه‌ولێر 2018.
ب- ب زمانێ عه‌ره‌بى:
د. امحد سینو: االكراد االیزدیون یف العهد العپماین، الگبعه االوىل، دار
الزمان، دمشق، 2012.
امحد حممود اخللیل، صوره الكرد یف مصادر الرتاپ االسالمی، الگبعه
االوىل، دار اراس للگباعه و النشر، اربیل 2012.
ابر اهیم حممود:الف قگره دم و قگره"دراسه یف االابده اجلماعیه، الگبعه
االوىل، مركز دراسات االابده اجلماعیه، جامعه دهوك،
.2019
د. بدرخان السندی: اجملتمع الكردی یف املنڤور االستشراقی، الگبعه
الپانیه، دار سبرییز للگباعه و النشر، 2007
ب لرخ: دراسات حوله الكرد االیرانینی واسالفهم الكلدانینی
و الشمالینی، ترمجه د. عبدی حاجی، الگبعه الپالپه، بنكه‌ى
ژین السلیمانیه، 2008.
ابسل نیكنت: الكرد،دراسه سوسیولوجیه و اترخییه، تق دمی: لویس
ماسینیون، نقله من الفرنسیه و علق علیه: د.نوری گالباین،
الگبعه السادسه املنقحه، من منشورات االكادمیه الكردیه،
اربیل 2012.
جون دوكر: اصول العنف، الدین، التاریخ، و االابده: ترمجه علی مزهر،
مرجعه حسن انڤم، الگبعه االوىل، سلسله دراسات فكریه، من
اصدار جامعه الكوفه،بریوت لبنان 2018.
داود مراد ختاری: احلمالت و الفتاوی على الكرد االیزدینی یف العهد
العپماین، الگبعه االوىل، دارسربیز للگباعه و النشر، دهۆك
.2010
صدیق الدملوجی: الیزیدیه، الگبعه الپانیه، 2010.
علی اجلزیری: الكرد االیزدیون، من مگبوعات االكادمییه الكوردیه، العدد
391 ،مگبعه جامعه صالح الدین اربیل 2019 ،ص79.
عبدهلل جعفر عزیز كوفلی: االابده اجلماعیه یف قریه كورمیی: الگبعه
االوىل، من منشورات مركز دراسات االابده اجلماعیه،جامعه
دهوك ، 2019 ،ص16 .
َخ ئومسان و و احملامی بكر محه صدیق: محله ا
القاچی قاسم شی ابده
االیزدین، 2019.
القاچی حممد العرییب و هبزاد علی ادم: االنفال، وپیقه قانونیه – سیاسیه
اترخییه، الگبعه االوىل، 2014.
قادر سلیم مشو و عدانن زاین ماساه االیزدین، رقم االیداع 2213 ،
مگبعه خاین، دهوك 2009.
حممد علی بك ابراهیم ابشا: امری امرا‌و كردستنان - ابراهیم ابشا امللی،
من منشور ات االكادمییه الكردیه.
مارتن شو: االابده اجلماعیه، ترمجه حمیی الدین محیدی، الگبعه االوىل،
منشورات العبیكان، اململكه العربیه السعودیه،2017 .
حممد منر املدین: اهلولوكوست احملرم، احملرقه و فلسفه االابده عند الیهود،
الگبعه االوىل، من منشورات دار قتیبه للگباعه و ال نشر، بریوت
.2017
هوگر گاهر توفیق، الكرد و املسأله االرمنیه )1877-1920 ،)
الگبعه االوىل، دار اراس للگباعه و النشر، اربیل، 2012.
دوو: گوتار و ڤه‌كولنی:
1 -گوڤار
أ- ب زمانێ كوردى
ته‌ها سلێمان: جینۆساید له باشوورى كوردستان، گوڤارى
July ,Conference Paper,،گه‌رمیان زانكۆى
.2017
KHEZRI Haidar :مریاتى شووم: وێنه‌ى كورده‌كان له
كه‌لتوورى توركیدا، نوبهارا ئه‌كادمى، ژماره 1 ،ساال
.2014
پ.ی.د. دارا حه‌مید حمه‌مه‌د: جینۆسایدى زمان زمانی كوردى
به‌منونه، گوڤارا زانكویا گه‌رمیان، Conference,
.July 2017Paper,
صالح هرورى: سرتانا دیرۆكى یا كوردى و رویدانێن ساال
1919 ل بادینان، گوڤارا په‌یڤ، ژماره 20 ،ژوه‌شانێن
ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد - دهۆك ، هاڤینا 2001.
عماد ویسى خالد: فولكلۆر یاسا نه‌ته‌وه‌ى یا كوردى، گوڤارا
په‌یڤ ژماره 33 ،ژ وه‌شانێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد
دهۆك ، 2005.
فه‌ریدوون سامان:كومكوژیى ئێزدییه‌كان و كه‌وتنى شنگال ،
گوڤارى زانكۆى گه‌رمیان، Conference,
.2017Paper,
مه‌روان شێخ حه‌سه‌ن: سه‌رهاتى و سرتانا حه‌سه‌ن و غه‌زاىڵ،
گوڤارا اللش، ژماره 13 ،دهۆك ، ئاب، 2000.
ب- ب عه‌ره‌بى و توركى.
Ozan Aksoy, "Sözlü Gelenek, Müzik ve Kürt
Alevilerin Göçü." Ing, Çev. Metin Yüksel,
Kürt Tarihi Dergisi, Sayı 26, Eylül - Ekim
2016. S. 11
م.مصگفى ابراهیم سلیمان: اهلولوكوست،رۆیه ایرانیه، جمله مركز
الدراسات الفلسگینیه/ جامعه بغداد، العدد السابع،حزیران
.2008
سێ: نامه‌یێن ئه‌كادمى:
ئومید حممد گاهر: جینۆسایدكرنا كوردان و كاریگه‌ریێن وێ ل
سه‌ر پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه ل عێراقێ " ده‌ڤه‌را بارزن وه‌كو
منونه" نامه‌یه‌كه هاتییه پێشكێشكرن بۆ جڤاتا فاكولتیا یاسا
و زانستێن رامیارى وه‌كو پشكه‌ك ژ پێدڤیێن ب
ده‌ستڤه‌ئینانا پال ماسته‌رێ د خاندنێن ئاشتى و
چاره‌سه‌ركرنا ملمالنێد، زانكۆیا دهۆك 2015.
چار: ئه‌نرتنێت و یێن دن:
https://encyclopedia.ushmm.org/content/ar/articl
e/introduction-to-the-holocaust
Memede Kazim: Alican ile Seyithan.
http://www.semskiasireti.com
سازێ ئێزى كومه‌كا سرتانێن فۆلكۆریك ئێن ئێزدیان، ئه‌نستیتویا
كه‌له‌پوورێ كوردى - دهۆك، 2010 ،DVD
.VIDEO
Published
2021-04-16
How to Cite
KHUDHUR, S. K. (2021). به‌لگه‌نامێن جینۆسایدێ د سرتانا فولكلۆری یا كوردیدا. Journal of Duhok University, 24(1), 12-46. https://doi.org/10.26682/schjuod.2021.24.1.2
Section
Humanities and Social Sciences
It is the policy of the Journal of Duhok University to own the copyright of the technical contributions. It publishes and facilitates the appropriate re-utilize of the published materials by others. Photocopying is permitted with credit and referring to the source for individuals use.
Copyright © 2017. All Rights Reserved.
