رەنگدانەوەی كۆمەڵكوژی كورد و میللەتانی تر لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی لە هەرێمی كوردستان

  • IDRIS SIWAYLI Education Development Institute in Sulaimani
Keywords: جینۆساید، كومه‌الیه‌تی، قوناغی بنیات

Abstract

كۆمەڵكوژی میللەتان لە مێژوودا بە شێوەی جیاواز ئەنجامدراوە، بەاڵم هەوڵی جۆراوجۆر هەیە و چەندین رێگا
گیراونەتەبەر تا ئەو كارەساتانە لە داهاتودا دووبارەنەبنەوە، یەكێك لە دیارترین رێگاكانی ئاشناكردنی نەوەكانی داهاتوو بەو
كۆمەڵكوژیانە بواری پەروەردەیە، لەناو پەروەردەشدا لە دووتوێی خوێندنی زانستە مرۆییەكان بابەتی كۆمەڵكوژی جێكراوتەوە،
كۆی ئەو بابەتەش بە پلەی یەكەم بەو ئامانجەیە نەوەكانی داهاتوو بە شێوەیەك پەروەردە بكرێن مرۆڤدۆست بن و رێگربن لە
دووبارەبونەوەی ئەو كۆمەڵكوژیانەی لە رابردوودا روویداوە. لە هەرێمی كوردستانیش لە قۆناغی بنەڕەتی بابەتە مرۆییەكان لە
چوارچێوەی كتێبی كۆمەاڵیەتی لە پۆلی چوار تا نۆی بنەڕەتی دەخوێندرێت، بەوپێیەی كورد یەكێكە لەو نەتەوانەی لە رابردودا
چەندینجار رووبەڕووی كۆمەڵكوژی بوەتەوە، پێشبینی دەكرێت لەو كتێبانەدا بابەتی كۆمەڵكوژی كورد و میللەتان بە گرنگییەوە
باس كرابێت، تا نەوەكان بەو كارەساتانە ئاشنابكرێن.
لەبەر رۆشنایی ئەوەی باسكرا، ئەم توێژینەوە هەوڵێكە بۆ روونكردنەوەی رەنگدانەوەی بابەتی كۆمەڵكوژی و رۆڵی لە
ئاشناكردنی نەوەكان بەو مەرگەساتانەی بەسەر میل لەتاندا هاتووە، توێژەر دەخوازێت لە رێگەی وەاڵمدانەوەی دوو پرسیارەوە
ئەو ئامانجە بەدیبێنێت:
1 -تا چ رادەیەك كۆمەڵكوژی كورد لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی رەنگیداوەتەوە؟
2 -تا چ رادەیەك كۆمەڵكوژی میللەتانی تر لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی رەنگیداوەتەوە؟
توێژەر لە توێژینەوەكەدا رێبازی وەسفی بەراوردكاری و ئامرازی شیكردنەوەی ناوەرۆك )تحلیل المحتوی ( بەكارهێنا،
گەیشتە ئەو ئەنجامەی كە كۆمەڵكوژی كورد بە شێوەیەكی الواز لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی لە هەرێمی كوردستان
رەنگیداوەتەوە، كۆمەڵكوژی م یللەتانی تر لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی هیچ باسنەكراوە.
پێشەكیی
كۆمەڵكوژی میللەتان لە مێژوودا بە شێوەی جیاواز ئەنجامدراوە، بەاڵم هەوڵی جۆراوجۆر هەیە و چەندین رێگا
گیراونەتەبەر تا ئەو كارەساتانە لە داهاتودا دووبارەنەبنەوە، یەكێك لە دیارترین رێگاكانی ئاشناكردنی نەوەكانی داهاتوو بەو
كۆمەڵكوژیانە بواری پەروەردەیە، لەناو پەروەردەشدا لە دووتوێی خوێندنی زانستە مرۆییەكان بابەتی كۆمەڵكوژی جێكراوتەوە،
كۆی ئەو بابەتەش بە پلەی یەكەم بەو ئامانجەیە نەوەكانی داهاتوو بە شێوەیەك پەروەردە بكرێن مرۆڤدۆست بن و رێگربن لە
دووبارەبونەوەی ئەو كۆمەڵكوژیانەی لە رابردوودا روویداوە. لە هەرێمی كوردستانیش لە قۆناغی بنەڕەتی بابەتە مرۆییەكان لە
چوارچێوەی كتێبی كۆمەاڵیەتی لە پۆلی چوار تا نۆی بنەڕەتی دەخوێندرێت، بەوپێیەی كورد یەكێكە لەو نەتەوانەی لە رابردودا
چەندینجار رووبەڕو وی كۆمەڵكوژی بوەتەوە، پێشبینی دەكرێت لەو كتێبانەدا بابەتی كۆمەڵكوژی كورد و میللەتان بە گرنگییەوە
باس كرابێت، تا نەوەكان بەو كارەساتانە ئاشنابكرێن

Downloads

Download data is not yet available.

References

تەها سلێمان: جینۆسایدكردنی كوردستان، چاپخانەی حەمدی،
چاپی یەكەم، سلێمانی 2016 .
عبدهللا جوفر كوفلی: اإلباده‌ الجماعیه‌ فی قریه‌ كوریمی، دراسه‌
قانونیه‌ وتاریخیه‌، مرك دراسات اإلباده‌ الجماعیه‌
جاموه‌ دهوك، مگبوه‌ خانی، الگبوه‌ االولی 2019 .
لیااااااااااااژنەیەك لە وەزارەتاااااااااااای پەروەردە: بااااااااااااابەتە
كۆمەاڵیەتییەكاااااااان، باااااااۆ پاااااااۆلی شەشاااااااەمی
بنەڕەتی، چاپی چواردەیەم، 2018 .
لیااااااژنەیەك: بااااااابەتە كۆمەاڵیەتییەكااااااان، بااااااۆ پااااااۆلی
حەوتەمااااااای بنەڕەتااااااای، چااااااااپی چاااااااواردەیەم
.2018
لیاااژنەیەك: باااابەتە كۆمەاڵیەتییەكاااان، باااۆ پاااۆلی ناااۆیەمی
بنەڕەتی، چاپی چواردەیەم 2018.
لیااااااژنەیەك: بااااااابەتە كۆمەاڵیەتییەكااااااان، بااااااۆ پااااااۆلی
هەشتەمی بنەڕەتی، چاپی یان ەیەم، 2015 .
لیژنەیەكااااااااااااای وەزارەتااااااااااااای پەروەردە: باااااااااااااابەتە
كۆمەاڵیەتییەكاااااااان، باااااااۆ پاااااااۆلی چاااااااوارەمی
بنەڕەتی، چاپی چواردەیەم، 2018 .
مارف عومەر گوڵ : بارودۆخی كورد لە چەند بابەتێكی یاسای
نێودەوڵەتاندا، چاپخانەی روون، چاپی یەكەم، سلێمانی
.2005
محكااااد سااااچك ن زیاااا ێ رلخ:ر چاااا و خاااا ون:
گ رئااااا رل ااااادرال رلارااااا رر اااااا
لچگ اااا ورلنلااااا ورل و اااااا كااااا ن
.2011
محكااااد سااااچك ن زیاااا ێ رلخ:ر چاااا و خاااا ون:
گ رئااااا رل ااااادرال رلارااااا رر اااااا
لچگ اااا ورلنلااااا ورل و اااااا كااااا ن
.2011
هەژار عەزیااااااا ساااااااورمێ: كاااااااورد و جینۆسااااااااید و
ئیباااااادەكردن، هەڵوێساااااتی یاساااااای نێاااااودەوڵەتی،
چەناااااااد ئامااااااااژەیەكی نماااااااوونەیی لە كاااااااورتە
لێتوێژینەوەیەكااااااااااادا، دەزگاااااااااااای چاااااااااااان و
باوكااااااااردنەوەی موكریااااااااانی، چاااااااااپی دووەم،
هەولێر 2006.
وەقایوی كوردستان، رۆژنامەی فەرمی حكومەتی هەرێمی
كوردستان، ژمارە )87 ،)ساڵێ هەشتەم، 17/6/2008 .
وەیسااای سااااڵت حەمەدەماااین و عاااومەر عەلااای شاااەری :
بااااابەتە كۆمەاڵیەتییەكااااان، بااااۆ پااااۆلی پێنجەماااای
بنەڕەتی، چاپی هەشتەم، 2017 .
یونسكۆ: الوچع الدولی للتولیم بشأن الهولوكوست، مست عالمی
للكتگ المدرسیه‌ والمناهج الدراسیه‌، نسخه‌ الكترونیه‌
.)www. en.unesco.org( الكترونیه‌ نسخه‌، 2015
ئینتەرنێت
(
www.ar.unesco.org/commemorations/holocau
.)stremembranceday
www.ar.unesco.org/themes/holocaust-( ئینتەرنێت
.)genocide-education/action
.)www.un.org/holocaustremembrance( :ئینتەرنێت
ممەمەد حەمە ساڵت تۆفی : چۆن ئەنفال لە یادەوەریی نەوەكاندا
جێ بكەینەوە؟، ئینتەرنێت
.)www. genocidekurd.com/ku/babati/7076(
ئینتەرنێت،
www. previous.cabinet.gov.krd/a(
.)/d.aspx?l=14&a=47908
ئینتەرنێت،
www. previous.cabinet.gov.krd/a(
.)/d.aspx?s=010000&l=14&a=22548
ئینتەرنێت،
.)6582www. genocidekurd.com/ku/babati(
Published
2021-04-18
How to Cite
SIWAYLI, I. (2021). رەنگدانەوەی كۆمەڵكوژی كورد و میللەتانی تر لە كتێبی كۆمەاڵیەتی قۆناغی بنەڕەتی لە هەرێمی كوردستان. Journal of Duhok University, 24(1), 90-102. https://doi.org/10.26682/schjuod.2021.24.1.5